Page 12 - BİOMEDYA 34

12 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ EYLÜL - EKİM 2021 www.biomedya.com

HLA-B27 GENİ

Fatma Nur MUTLU

Bağışıklık sisteminin özgün yanıtında sunarak organizmaya yabancı antijen Ayrıca 67.aminoasit konumunda sistein Kaynaklar:
önemli bir role sahip olan T hücreleri tehdidinden korunmasını sağlar. içeren HLA-B27’nin disülfir bağlı 1. Yalcin, B. (2013). Major Doku Uygunluk
bu yanıtın oluşturulabilmesi için Çekirdeğe sahip tüm hücrelerde MHC peptitler oluşturduğu gösterilmiştir. Kompleksi (MHC) molekülleri: Genel
protein yapıdaki antijenlerin, I eksprese eder. MHC II molekülleri Aralarında disülfir bağı oluşturan özellikleri ve hastalıklar ile ilişkisi.
antijen sunan hücreler (APC: Antigen fagosite edilen bakterileri CD4+ B27’ler Beta-2m içermezler ve standart Türkderm; 47: Özel Sayı 1: 12-7
Preseting Cell) tarafından alınıp yardımcı T hücrelerine sunar. 1 HLA-B27’den farklı konformasyonlar 2. National Center for Biotechnology
işlenmesi ve yüzeylerinde bağlı benimserler. Information (NCBI)[Internet]. Bethesda (MD):
olarak bulunan bazı moleküllere HLA-B, CLASS I MHC molekülüdür. National Library of Medicine (US), National
bağlanarak T hücrelerine sunulması Tüm dokularda ekspresyonu olmasına HLA-B27’nin birçok Center for Biotechnology Information;
gerekmektedir.1 rağmen en fazla ifade edildiği dokular; alt tipi de mevcuttur. [1988] – [cited 2020 Dec 10]. Available from:
Akciğer, Lenf nodu ve dalaktır.2 HLA*B2702-2703-2704-2705-2706. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/3106
Antijen sunulmasında kullanılan yüzey Alt tiplerin özgünlükleri birbirinden 3. Hülsmeyer, M., Fiorillo, M. T., Bettosini,
molekülleri majör doku uygunluk HLA-B molekülünün alt tiplerinden farklıdır.3-7 F., Sorrentino, R., Saenger, W., Ziegler, A., &
kompleksi molekülleri diğer adı biri olan HLA-B27 geni bir protein Uchanska-Ziegler, B. (2004). Dual, HLA-B27
ile HLA (İnsan lökosit antijeni: ilk kodlama genidir. Yüzey proteini olan HLA-B27, spondiloartropatiler olarak subtype-dependent conformation of a
olarak insanlarda lökositler üzerinde HLA-B27 molekülünü kodlar. HLA- tanımlanan bir grup enflamatuvar self-peptide. The Journal of experimental
tanımlandığı için bu terim kullanılır.) B27’nin temel fonksiyonu, tümör artritin gelişimi ile ilişkili olduğu medicine, 199(2), 271–281. https://doi.
molekülleridir. MHC, organizmanın antijenlerini, HIV, influenza ve daha gösterilmiştir. 4-5-9 org/10.1084/jem.20031690
en polimorfik genlerinin bulunduğu birçok virüslerden gelen hücre içi 4. National Center for Biotechnology
bölgedir.1 intrasitoplazmik yabancı antijenlerin Kesin olarak mekanizması Information (NCBI)[Internet]. Bethesda (MD):
CD8+ sitotoksik T hücrelerine açıklanamasa da Ankolizan National Library of Medicine (US), National
Bu genlerin kodlanmasını sağlayan sunmaktır. Bu antijenler ER spondilit için bir risk faktörü olduğu Center for Biotechnology Information;
bölge ise insan genomunun 6. lümeninden üretilerek sunulmaktadır gösterilmiştir. AS’nin kalıtsallığı %30 [1988] – [cited 2020 Dec 14]. Available from:
Kromozomunun kısa kolunda (p) ve bağışıklık sistemi için merkezi bir HLA-B27’ye bağlı olduğu gösterilmiştir. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/
bulunan majör doku kompleksidir. role sahiptir. Heterodimer yapıdadır. Bununla beraber hastalık sahibi olan NBK551523/
Bu kompleks 4000 kilobazlık oldukça Ağır zinciri (B) zara tutturulmuştur. bireylerde ekspresyon seviyesinin 5. McMichael, A., & Bowness, P. (2002).
büyük bir gen kompleksidir. Bu Hafif zincir olan Beta-2- mikroglobulin %90-95 olduğu görülmüştür. Bundan HLA-B27: natural function and pathogenic
kompleks üç ana sınıfa ayrılmıştır. (B2M geni tarafından kodlanmaktadır.) dolayı bireylerde HLA-B27 testi role in spondyloarthritis. Arthritis research,
Class II, Class I ve Class III.1 zar ile tam interaksiyon halinde yapılmaktadır. Hastalık için tek gen 4 Suppl 3(Suppl 3), S153–S158. https://doi.
değildir. HLA-B27 allelinin varlığı HLA-B27 denilememektedir. AS’de org/10.1186/ar571
Class II’ de, HLA DP, DQ ve DR kodlanır. bölgeye göre değişim göstermektedir. birçok genin ve çevrenin rolü oldukça 6. Online Mendelian Inheritance in Man,
Bunlar antijen sunumunda görevli Beyaz popülasyonda en sık görülen büyüktür. Erkeklerin prevelansı OMIM®. McKusick-Nathans Institute
olan moleküllerdir. Class I’ de, HLA, A, alleller arasındadır.10 oldukça yüksektir ve hastalığın seyri of Genetic Medicine, Johns Hopkins
B ve C kodlanır. Antijen sunumunda daha şiddetlidir. AS’de omurgada University (Baltimore, MD), {date}. World
rol alırlar. Bunların yanında kodlanan Yapısında diğer (HLA-A2 gibi) bulunan omurların arasının ve pelvik Wide Web URL: https://omim.org/
E, F, G, H ve X moleküllerinin görevi HLA antijenlerine kıyasla farklı kemiklerle omurganın birleştiği allelicVariants/142830
tam olarak bilinmemesine rağmen kalıntılar içermektedir. Bu kalıntılar eklemlerde iltihaplanma meydana 7. Kınıklı, G. (t, y). Spondiloartropatiler. Erişim
NK hücrelerinin (Doğal öldürücü sayesinde B cepli peptit bağlama gelmektedir. İltihaplanma sonrası Adresi: http://ichastaliklariromatoloji.
hücreler) fonksiyonlarında rol aldığı oluğu oluşturmaktadır. 45.aminoasit eklemlerde kemikleşme meydana gelir medicine.ankara.edu.tr/
söylenir. Class III’ de HLA molekülleri konumunda bir glutamik asit kalıntısı ve kişinin hayatını olumsuz yönde 8. U.S National Library of Medicine.
kodlanmaz. İnflamasyonda son derece ve 67.aminoasit konumunda bir sistein etkilemektedir.5-6-7-8-9 Ankylosing spondylitis. Erişim
önemli olan TNF (Tumor Necrosis dahil olmak üzer B27 kalıntıları, Adresi: https://medlineplus.gov/
Factor), Kompleman 2, 4 (C 2, 4), B27 allelinin spesifitesine katkıda HLA-B27, akut anterior üveit (AAU) ankylosingspondylitis.
Şaperon proteini olarak görev alan bulunmaktadır. Bağlı olarak bulunan ile de sıkı ilişkisi saptanmıştır. Bu 9. Bowness, P. (2015). HLA-B27. Annu. Rev.
ve her yerde ifade edilen HSP70 ve peptitlerin 2.pozisyonunda ortak hastalığın otoimmün bozukluklardan Immunol. 2015. 33:29–48 The Annual Review
Lenfotoksin kodlanır.1 Arjinin kalıntısı tespit edilmiştir. dolayı meydana gelebileceği of Immunology is online at immunol.
Bu arjinin kalıntısı HLA-B27 için bildirilmiştir. Bazı virüsler üveit’e annualreviews.org. DOI: 10.1146/annurev-
İntrasitoplazmik yerleşim gösteren anchor rezidüe olduğu gösterilmiştir. sebep olmaktadır (AIDS, Herpes vb). immunol-032414-112110
yabancı antijenleri MHC I molekülleri Bu anchor rezidüe HLA-B27’nin Üveit, gözün orta tabakasının şişerek
CD8+ sitotoksik T hücrelerine (CTL) özgüllüğüne katkıda bulunmaktadır. 10 tahriş olması anlamına gelmektedir.4