Page 15 - BİOMEDYA 34
P. 15

15
             www.biomedya.com                        EYLÜL - EKİM         2021     BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ


















































                                         EVRENİN TAMAMI



                                         SANAL ORTAMDAN İNDİREBİLİRSİNİZ





                                         Gökbilim, pek çok bilime göre biraz   alengirli bir sabit sürücünün fiyatını   araştırma takımı, 3 Petabayt’ı aşkın
                                         farklı çünkü elinizdeki örnek boyutu   gözden çıkarmaya hazırsanız, bu   veri üretmiş.
                                         yalnızca 1. Evren, gözlemleyebildiğimiz   canlandırmalardan birini cebinizde
                                                                         taşıyabilirsiniz.               Bu miktar, biz ölümlüler için 3.000 TB
                                                                                                         veya 3 milyon GB demek. Fakat yüksek
                                                                         Uchuu adı verilen bu canlandırma,   yoğunlukta sıkıştırma kullanan bilim
                                                                         evrenimizin şimdiye kadar yapılan en   insanları, sonuçların boyutunu sadece
                                                                         büyük ve en detaylı canlandırması.   100 TB’a indirmeyi başarmış. Bu boyut,
                                                                         9,6 milyar ışık yılı genişliğindeki   yine de devasa miktarda veri demek.
                                                                         bir alanda 2,1 trilyon ‘parçacık’   Fakat tek sürücüde saklanabiliyor.
                                                                         barındırıyor. Canlandırma, evrenin
                                                                         evrimini 13 milyar yıldan uzun bir   Örneğin Nimbus Exadrive, 3,5 inçlik
                                                                         zaman aralığında modelliyor. Yıldız ve   standart formda 100 TB sunan bir
                                                                         gezegenlerin oluşumuna odaklanmak   katı hal sürücüsü. Cihaz size 40.000
                                                                         yerine, genişleyen evrendeki karanlık   ABD dolarına mal olacak fakat yastık
                                                                         maddenin davranışına bakıyor.   altında böyle bir nakdiniz varsa, neden
                                                                                                         onu cebinizde bir evren taşımak için
                                                                         Uchuu’nun detayları o kadar     kullanmayasınız?
                                                                         yüksek ki, araştırma takımı galaksi
                                                                         kümelerinden tekil galaksilerin   O kadar nakdi olmayanlar, neyse ki
        Uchuu canlandırmasında farklı    her şeyi barındırıyor. Bu sebeple   karanlık madde halelerine kadar   verilere internetten ulaşabilir. Uchuu
        ölçeklerdeki karanlık madde      kendi evrenimizin nasıl çalıştığını   her şeyi belirleyebiliyor. Karanlık   araştırma takımının ham verileri
        dağılımları                      görmek isteyen gökbilimcilerin,   madde evrendeki maddenin çoğunu   skiesanduniverses.org adresinde
                                         başka bir evren bulunmadığı için   oluşturduğundan, galaksilerin oluşum   bulunuyor. Bu sayede sanal evrenlerini
                                         birden fazla evreni inceleme şansı   ve kümelenmesine yön veren ana   istediğiniz gibi keşfedebilirsiniz.
                                         bulunmuyor. Fakat evrenimize    unsur niteliğinde.
                                         ait bilgisayar canlandırmaları
                                         oluşturabiliyorlar. Gökbilimciler    Böylesine detaylı bir modelin
                                         canlandırma yazılımlarının farklı   oluşturulması için dev miktarda   Yazar:
                                         kısımlarını değiştirerek, karanlık   hesaplama gücü ve depolama alanı   Brian Koberlein/Universe Today.
                                         madde ve karanlık enerji gibi   gerekiyor. Canlandırmayı oluştururken   Çeviren:
                                         yapıların evrenimizde nasıl rol   40.000’den fazla bilgisayar ve   Ozan Zaloğlu. / popsci.com.tr
                                         oynadığını görebiliyorlar. Şimdiyse   20 milyon işlemci saati kullanan
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20