Page 3 - biomedya_59_sayi
P. 3
03
www.biomedya.com KASIM - ARALIK 2025 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ
DENİZ KESTANESİ
SİNİR SİSTEMİ ŞAŞIRTIYOR
Deniz kestaneleri, gelgit havuzunda Larvalar olarak, iki taraflı simetri hangi bölgesinde hangi genlerin ak- ağ olan merkezi olmayan bir sinir
üzerine basılmayı bekleyen dikenli olarak bilinen, kabaca birbirinin ay- tif olduğunu belirlemelerine yardım- ağından çok daha karmaşık bir sinir
bir top gibi görünebilir, ancak bu di- nısı iki yarıdan oluşan bir vücut pla- cı oldu. (Paganos ve ark., Sci. Adv., sistemine sahip olduğunu gösterdi-
kenli yaratıkların sadece yumurta ve nını takip ederler. Ancak yetişkinliğe 2025).
ğini söylüyor.
dişlerden çok daha fazlası var. dönüştüklerinde, deniz kestaneleri,
merkezden kabaca beş bölümden Araştırmacılar, “Nöron üretmek için
Hatta araştırmacılar, bu sinir siste-
Yeni bir araştırma, deniz kestaneleri- oluştuğu için radyal simetri olarak aynı genetik araç seti kullanılsa da,
mini “beyinsiz” bir durumdan ziyade
nin sinir sistemlerinin bildiğimizden bilinen, denizanası ve denizyıldızına nörojenik programın sonuçları ana-
“tamamen beyinli” bir durum olarak
çok daha karmaşık olduğunu ortaya daha çok benzeyen bir form alırlar. liz edilen iki yaşam evresi arasında
tanımlıyorlar; tüm vücut planı, kar-
koyuyor. Bu canlıların “tüm vücut önemli ölçüde farklılık gösteriyor,”
beyinlerine” sahip oldukları ve en Bu genç yetişkinlik aşamasının, deniz diye bildiriyor. maşık nöronlarla dolu bir omurgalı
azından genetik yapıları itibarıyla bi- kestanesinin tüm vücudu boyunca kafasına benziyor.
zimkine oldukça benzedikleri ortaya entegre bir sistem oluşturan dikkate Genç yetişkin bir deniz kestanesin-
çıktı. değer bir nöronal hücre tipi çeşitlili- deki nöron çeşitliliği, ekinodermle- Berlin Doğa Tarihi Müzesi’nden ev-
ğiyle birlikte geldiği ortaya çıktı. Ve rin merkezi sinir sistemlerinin mer- rimsel biyolog Jack Ullrich-Lüter,
İtalya’daki Zooloji İstasyonu Anton bunlar bir beyinden uzanan sinirler kezi bir beyinden yoksun oldukları “Sonuçlarımız, geleneksel bir mer-
Dohrn’dan gelişim biyoloğu Periklis değil, özünde canlının beynidir. için ‘basit’ olduğu fikrini temelden kezi sinir sistemine sahip olmayan
Paganos liderliğindeki bir bilim in- altüst ediyor.
hayvanların bile beyin benzeri bir
sanı ekibi, bu keşfi, serbest yüzen Araştırmacılar, hangi hücrelerde
organizasyon geliştirebileceğini gös-
planktonik larvalardan daha aşina hangi genlerin etkinleştirildiğini ha- Juvenil hücre atlasında haritalanan
teriyor,” diyor.
olduğumuz olgun, dikenli forma dö- ritalayarak yeni olgunlaşmış deniz hücre kümelerinin yarısından fazlası,
nüşen mor deniz kestanelerinin (Pa- kestanesinin bir hücre atlasını oluş- geniş bir moleküler imza yelpazesini
“Bu, karmaşık sinir sistemlerinin
racentrotus lividus) metamorfozunu turdular. Analizleri, vücut hücreleri- ifade eden nöronlardan oluşuyordu.
evrimi hakkındaki düşüncelerimizi
araştırırken yaptı. nin çoğunun metamorfozun her iki Bunlardan bazılarına aşina olabilir-
tarafında da benzer genleri harekete siniz: dopamin, serotonin, GABA, glu- kökten değiştiriyor.”
Deniz kestanelerinin ergenliği, ke- geçirirken, nöronlarının önemli bir tamat, histamin ve nöropeptitler.
lebeklerinkinden daha serttir ve bu değişim geçirdiğini ortaya koydu. Kaynak:
süreçte deniz canlıları, hayvan evri- Araştırmacılar, bunun mor deniz kes- https://www.sciencealert.com
minin en köklü sınırlarından bazıla- Moleküler etiketleme ve boyama tanelerinin, birbirine bağlı nöronlar
rını aşarlar. teknikleri, araştırmacıların vücudun ve gangliyonlardan oluşan basit bir
Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İdare Merkezi OKURA NOT
Süleyman GÜLER Oğuzlar Mah. 1374 Sok. No:2/4 BioMedya Gazetesi’nde yayınlanan yazılarda ve makalelerde
Balgat - ANKARA
öne çıkarılan görüşlerin sorumluluğu BioMedya yayın
Editör / Ecem KOÇER Tel : 0 312 342 22 45 organına ve/veya Prosigma Firması’na değil, yazarlara aittir.
Sanat Yönetmeni / Fatih ÇETİN Fax : 0 312 342 22 46 Yazarlar sundukları çalışmaların içinde yer alan şirketlerle
Grafk Tasarımcı / Elif HASDEMİR danışmanlık ya da başka iş ilişkileri içinde olabilirler. Aynı
Yayın Türü / Yerel Süreli zamanda reklamlar; reklam verenlerin sorumluluğundadır.
Hukuk Danışmanları / Ürün tanıtımı sayfalarında yayınlanan ürün bilgileri, ilgili
BİYOTEKNOLOJİ Av. Ersan BARKIN Av. Murat TEZCAN firmaların sunumları olup üretici firma sorumluluğundadır.
VE YAŞAM BİLİMLERİ Mali Danışman / İrfan BOZYİĞİT / SMMM
GAZETESİ www.prosigma.net
info@prosigma.net
