Page 16 - BİOMEDYA SAYI 28

16 BİYOTEKNOLOJİ VE YAŞAM BİLİMLERİ GAZETESİ Eylül - Ekim 2020 www.biomedya.com

UYKU DÜZENİ

VE ALZHEIMER

Aslı Nur AKAYDIN

Alzheimer’a yakalanana dek ne kadar (non-REM) yavaş-dalga uykusu kan tahlilleri ise bir tanı aracı görevi de hesapladılar. Sonuçları uyku
zamanınızın kaldığını bilseydiniz ne uyumaya başlayanların beta-amiloid görüyor olsa da araştırmacılar; kalitesinin, bir biyobelirteç ve
yapardınız? Umutsuzluğa kapılmayın. birikiminde artış görüldü. ikisinin de uykunun sağladığı hayat hastalığın geleceğine dair bir tahmin
Berkeley, California Üniversitesinden tarzı düzeyindeki terapötik potansiyeli aracı olabileceğine dair hipotezlerini
yeni bir çalışma şu an herhangi bir Tüm katılımcılar çalışma boyunca taşımadığını vurguluyor. destekledi.
tedavisi bulunmayan bu öldürücü sağlıklı kalsalar da beta-amiloid Winer “Derin, dinlendirici bir uyku
demans türüne karşı etkili bir gelişim eğrileri uyku kaliteleriyle hastalığı yavaşlatabiliyorsa bunu Winer, “İnsanların uyku kalitesiyle
savunma sunuyor: Bol bol derin ve ilişkili olarak değişim gösterdi. önceliğimiz haline getirmeliyiz. Ve Alzheimer’da beyinde gerçekleşen
dinlendirici bir uyku çekmek. Araştırmacılar Alzheimer’ın doktorlar bu bağlantının farkında
olaylar arasında bir bağlantı
başlangıcına işaret ettiği düşünülen olurlarsa yaşlı hastalarının uyku
olduğunu biliyoruz. Ama şu anki
UC Berkeley nörobilimcileri Matthew beta-amiloid plaklarındaki artışın kalitelerinin sorgulayıp uykuyu bir
uykunuzun yıllar sonra size ne
Walker ve Joseph Winer, belli bir gidişatını tahmin edebildiler. koruma tedbiri olarak önerebilirler”
olacağını tahmin edip edemeyeceğine
kesinlik derecesi içinde bir insanın dedi.
dair bir deney yapılmamıştı. Ve bizim
hayatının hangi zaman aralığında Walker’ın UC Berkeley’deki İnsan
cevap aradığımız soru da buydu” dedi.
Alzheimer’a yakalanacağını tahmin Uyku Bilimi Merkezi’nde doktora Uyku çalışmasına katılan 60, 70
Cevaplarını da aldılar, Winer:
etmenin bir yolunu buldular. öğrencisi ve çalışmanın başyazarı ve 80’li yaşlarındaki 32 sağlıklı
“Uykuyu etkin biçimde ölçmek bize
UC Berkeley’de psikoloji ve nörobilim Winer, “Birisinin yıllar boyunca katılımcı, UC Berkeley halk sağlığı
profesörü ve 3 Eylül’de Current demans geliştirmesini beklemek profesörü ve çalışmanın ortak yazarı geleceğe doğru yolculuk yapma
Biology’de yayınlanan makalenin yerine; uyku kalitesinin, çeşitli William Jagust tarafından yürütülen ve amiloid birikiminizin ne zaman
kıdemli yazarı Walker, “Şu an zaman aralıklarında beta-amiloid Berkeley Yaşlanma Grup Çalışması’na gerçekleşeceğini tahmin etme fırsatını
uyuduğunuz uyku adeta beyninizde plaklarının nasıl değiştiğini tahmin dâhildiler. Sağlıklı yaşlanma çalışması veriyor” diye söyledi.
ne zaman ve hangi hızla Alzheimer etmede kullanılabileceğini gösterdik. Ulusal Sağlık Enstitüsü’nden aldığı
gelişeceğini gösteren sihirli bir küre Bunu yaparak, beyinde zaman içinde hibeyle 2005 yılında başlamıştı. Walker ve Winer sıradaki adım olarak,
gibi. Bunun umut verici yanı ise bu bu zararlı proteinin Alzheimer’ın Alzheimer’a yakalanma açısından
durum hakkında yapabilecek bir başlangıcına işaret edecek şekilde Deney için her katılımcı Walker’ın riskli olan katılımcılara uyku
şeyimizin olması. Beyin derin bir ne hızla biriktiğini ölçebiliriz” diye laboratuvarında beyin dalgaları, kalp kalitelerini geliştirebilmek için ne
uyku sırasında kendisini temizliyor söyledi. atış hızı, kandaki oksijen seviyeleri tür yöntemler uygulayabileceklerini
ve hayatın erken aşamalarında daha gibi uyku kalitesinin göstergesi bulmaya çalışıyor.
fazla uyumanın kronometreyi geriye Zamanı tahmin ederek Alzheimer’ın diğer fizyolojik ölçümleri yapan
sarma ihtimali olabilir” dedi. başlangıcını belirlemeye ek olarak, polisomnografi cihazı eşliğinde sekiz Winer, “Bir şekilde müdahale ederek,
sonuçlar yetersiz uyku ile hastalık saatlik bir gece uykusu geçirdi.
uyku kalitelerini geliştirmemiz
Walker ve meslektaşı diğer arasındaki ilişkiyi güçlendiriyor. Bu Bu yıllardır süren çalışma boyunca
sayesinde üç dört yıl sonra şu
araştırmacılar, 32 sağlıklı ve orta da 2. Dünya Savaşı sonrası artan araştırmacılar, katılımcıların
an öngördüğümüz amiloid-beta
yaşını geçmiş yetişkin bireyin; beyinde doğurganlık döneminde doğan beyinlerindeki beta-amiloid proteini
birikiminin gerisinde olabilmelerini
zararlı bir plak olarak bilinen ve bebeklerin yaklaşmakta olan birikimi artış hızını pozitron emisyon
umuyoruz” diye ekledi.
hafıza yolaklarını yok edip beyinin yaşlılıklarını düşününce hayati bir tomografisi (PET) aracılığıyla periyodik
diğer işlevlerini bozarak dünya önem taşıyor. olarak takip ettiler ve her birinin uyku
Walker “Gerçekten de Alzheimer
üzerinde 40 milyondan fazla insanı profilleriyle beta-amiloid seviyelerini
riskini uyku kalitesini geliştirerek geri
etkileyen, Alzheimer hastalığının Önceki çalışmalar uykunun beyindeki karşılaştırdılar.
gelişiminde önemli rol oynayan beta-amiloid birikimini temizlediğini çevirebilirsek bu çok değerli ve umut
“beta-amiloid plak” birikimiyle gece ortaya koymuştu, bu yeni bulgular Araştırmacılar derin yavaş-dalga verici bir gelişme olur” diye sözlerini
boyu uyku kalitelerini eşleştirdiler. ise derin non-REM yavaş-dalga uykusu sırasındaki beyin aktivitesine tamamladı.
Elde ettikleri bulgulara göre, çalışma uykusunun bilişsel gerilemenin odaklandılar. Ayrıca katılımcıların,
boyunca katılımcılardan daha fazla önüne geçebileceğini gösteriyor. yatakta uyumadan uzanmanın aksine Kaynak: www.sciencedaily.com/
parçalı uyumaya başlayıp daha Genetik testler kişinin Alzheimer’a uykuda geçirilen gerçek zaman releases/2020/09/200903122000.htm
az “hızlı olmayan göz hareketli“ doğuştan yatkınlığını tahmin ediyor, olarak tanımlanan uyku verimliliğini