Biomedya - Biyoteknoloji & Yaşam Bilimleri

Daha özel olarak, ilk su molekülleri nerede ve nasıl oluştu? 2020 yılında Fransa’daki Lorraine Üniversitesi’nden araştırmacılar, Sahara 97096 adlı bir meteorit üzerinde yaptıkları analizlerde, suyun kökenine dair yaygın bir teoriyi destekleyen kanıtlar bulduklarını açıklamıştı. Bu teoriye göre, Dünya’ya suyu getiren şeyler milyarlarca yıl önce çarpan meteoritlerdi. Ancak Oxford Üniversitesi’nden bir ekip, bu görüşe karşı çıkan yeni bir bulguyla ortaya çıktı: Araştırmalarına göre, Dünya’nın oluşum sürecinde kendi içinde su oluşumuna yetecek kadar hidrojen zaten vardı.

Bu yeni iddianın temelinde "enstatit kondrit" adı verilen nadir bir meteorit türü yer alıyor. Bu tür, Dünya’nın yaklaşık 4,55 milyar yıl önceki jeolojik bileşimiyle büyük benzerlik taşıyor. Sahara 97096 da bu kategoriye giren bir meteorit ancak Dünya’da çok az sayıda benzeri mevcut. Oxford ekibi, bu nadir örneklerden biri olan LAR 12252’yi analiz etmek üzere İngiltere’deki Diamond Light Source adlı parçacık hızlandırıcı tesisine götürdü.

Burada, "X-Işını Soğurma Kenar Yapısı Spektroskopisi" (XANES) adı verilen bir yöntemle meteoritteki kimyasal bağlar ve bileşenler detaylı şekilde incelendi. Özellikle kükürt içeren bileşikler ve bunlara bağlı hidrojenin kaynağı araştırıldı. Daha önceki analizlerde Sahara 97096’da hidrojen bulunmuş ancak bu hidrojenin meteoritin kendisine mi ait olduğu, yoksa Dünya’da kirlenme sonucu mu ortaya çıktığı kesinleştirilememişti.

LAR 12252 örneğinde ise beklenmedik bir gelişme yaşandı. İncelenen mikrometre altı küçük bir bölgede, kükürt ve hidrojenin birleştiği hidrojen sülfür bileşiği tespit edildi ve bu bileşikte, kristal yapılı olmayan bölgelere kıyasla beş kat daha fazla hidrojen vardı. Üstelik, çatlaklar ve pas gibi açık şekilde kirlenmiş alanlarda hiç hidrojen bulunamadı. Bu da hidrojenin dışardan değil, meteoritin kendi yapısından geldiğini düşündürüyor.

İlk bakışta bu durum, hidrojenin meteoritlerle Dünya’ya geldiğini savunan teoriyi destekliyor gibi görünse de, araştırmacılar tam tersini savunuyor. Enstatit kondritlerin, Dünya’nın ilk oluşumundaki yapısıyla neredeyse birebir benzerliğe sahip olması nedeniyle, bu tür meteoritlerde bulunan doğal hidrojenin aslında Dünya’nın kendi malzemesinde de bulunduğu anlamına gelebileceğini söylüyorlar. Bu da, suyun oluşması için gerekli olan hidrojenin zaten gezegenimizin yapısında mevcut olduğunu gösteriyor.

Araştırmanın baş yazarı Tom Barrett, “Örneklerde hidrojen sülfür olduğunu gördüğümüzde çok heyecanlandık—ama bunu beklediğimiz yerin dışında bulduk,” dedi. Ekip üyesi James Bryson ise “Bu çalışma, Dünya’yı oluşturan maddelerin, sanılandan çok daha fazla hidrojen içerdiğini gösteriyor. Bu da, suyun oluşumunun doğal bir süreç olduğunu ve uzaydan gelen hidratlı asteroitlerin bir şansa bağlı olmadığını gösteriyor,” diye ekledi.

Tabii ki bu bulgular, tüm soruları kesin olarak yanıtlamıyor. Hidrojen açısından zengin meteoritlerin bir katkısı olmuş olabilir. Ancak elde edilen yeni kanıtlar, antik Dünya’nın su oluşturma kapasitesine zaten sahip olduğunu güçlü şekilde ortaya koyuyor—yani belki de su, uzaydan taşınmadı; Dünya’nın kendi içinden doğdu.

Kaynak: popsci.com