Biomedya - Biyoteknoloji & Yaşam Bilimleri

Demans yüzünden ne yazık ki sadece hastaların değil aynı zamanda hasta yakınlarının da yaşamları ciddi bir şekilde etkilenmektedir. Hastalık geliştikçe bireylerde daha fazla hafıza kaybı, kişilik ve davranış değişiklikleri görünür. Nihayetinde kendi ihtiyaçlarını gideremeyecek duruma gelen hastalar tamamen sevdiklerine veya hasta bakıcılarına bağımlı hale gelirler. 

76 bin 373 kişiden oluşan 16 çalışmanın yakın tarihli bir sistematik incelemesine ve meta-analizine göre, tedavi edilmemiş görme sorunları olan yaşlı yetişkinlerin demans geliştirme şansı daha yüksek olabileceği ortaya çıktı. Aging and Mental Health adlı hakemli dergide bildirilen çalışmanın bulguları, yaşlıların gözlük veya katarakt ameliyatı gibi görme sorunlarının nasıl ele alınmasının bilişsel sorunları ve demansı önleyebileceğini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu göstermekte.

Baş yazar Doç. Dr. Beibei Xu, “Bu çalışma, yaşlı bireylerde görme sorunları ile bilişsel sonuçları arasındaki ilişkiyi, İngilizce olarak, mevcut tüm popülasyon temelli çalışmaların kapsamlı bir incelemesi yoluyla değerlendiren ilk çalışmalardan biridir. Bulgularımız, görme kaybının demans gelişimi için bir risk faktörü olduğuna dair artan kanıtlara katkıda bulunuyor. Bunun arkasındaki nedenler belirsizliğini koruyor olsa da göz rahatsızlıklarının teşhis edilmesi ve tedavi edilmesinin hem bir kişinin yaşam kalitesini iyileştirmek hem de potansiyel olarak hafıza kaybını yavaşlatmak veya durdurmak için faydalı olabileceğini düşündürmektedir” açıklamasında bulundu.

Birleşik Krallık'ta bir milyona kadar demanslı birey olduğu düşünülüyor ve nüfus yaşlandıkça bu sayının artması da bekleniyor. Bu sayının 2050 yılına kadar 1,6 milyona çıkması bekleniyor. Demans üzerine yapılan harcamalar şu anda 30 milyar sterline mal oluyorsa da bu sayının 2050'de 56 milyar dolara yükseleceği bekleniyor.

Araştırmacılar Nisan 2020'den önce yayınlanmış beş kesitsel çalışma ve 11 boylamsal çalışma ile 76 bin 373 katılımcıyı içeren 16 çalışmayı içeriyordu. Bu çalışmalardan yazarlar, yaşlılardaki görme bozukluğu ve bilişsel sonuçlar arasındaki ilişkiyi incelediler. Araştırmadan elde edilen bulgular aşağıdaki gibiydi:

• Görme sorunu olan kişilerde görme bozukluklarının kendileri tarafından bildirilmiş olup olmadığına veya nesnel ölçümler kullanılarak teşhis edilip edilmediğine bakılmaksızın, artan bilişsel bozukluk ve demans riski vardı.
  
• Görme sorunu olan kişilerde olmayanlara göre bilişsel bozukluk olma olasılığı yüzde 137 daha yüksekti.
  
• Başlangıçta görme sorunu olan kişilerde olmayanlara kıyasla bilişsel bozukluk geliştirme riski yüzde 41 ve demans riski yüzde 44 arttı.

Demansın başlamasını önlemenin veya geciktirmenin yollarını bulmak, özellikle hastalığın artan yükünün ışığında, etkilenen bireylerin ve ailelerinin yaşamları üzerindeki yıkıcı etkisini azaltmaya yardımcı olabilir. Değiştirilebilir risk faktörlerini belirlemek, bu hedefe ulaşmak için etkili müdahaleler geliştirmek için kritik bir adım olabilir.

Yeni sonuçlar yaşlılar için düzenli göz muayenelerinin önemini vurgulayarak görmeyle ilgili olası sorunların olabildiğince erken fark edilmesini ve tedavi edilmesinin önemini vurguluyor. Ayrıca yazarlar, bir kişinin görme yeteneğinde bildirilen herhangi bir değişikliğin göz ardı edilmemesi gerektiğini de özellikle söylüyorlar.

Makale: “The association between vision impairment and cognitive outcomes in older adults: a systematic review and meta-analysis” by Gui-Ying Cao, Zi-Shuo Chen, Shan-Shan Yao, Kaipeng Wang, Zi-Ting Huang, He-Xuan Su, Yan Luo, Carson M. De Fries, Yong-Hua Hu and Beibei Xu, 18 May 2022, Aging and Mental Health.
DOI: 10.1080/13607863.2022.2077303