Biomedya - Biyoteknoloji & Yaşam Bilimleri

Bu enstrümanları belli periyotlarla akort eder. İnsan vücudu en muazzam enstrümandır ve kendi kendini akort edebilir. İnsan vücudunun günlük olarak kendisini akort etmesine "sirkadiyen ritim" denir. Sirkadiyen kelimesi latince ‘circadien’ olup ‘circa’ yaklaşık, ‘dian’ ise gün demektir. 

İnsan çok uzun yıllardır sirkadiyen ritminin düzenlenmesinin birçok etkene bağımlı olduğunun farkındadır. Hipotalamusta bulunan suprakiazmatik nükleus için ışık sirkadiyen ritmi düzenleyen başlıca etmendir. Işıkla beraber sıcaklık, beslenme biçimi, deniz aşırı seyahatler (jet-lag), gece vardiyaları da sirkadiyen ritmi etkileyen faktörler arasında yer alır. 

Jeffrey C. Ball, Michael Rosbash ve Michael W. Young anne rahminde oluştuğumuz ilk günden gözlerimizi kapatacağımız güne değin bize eşlik eden insan biyolojik saatinin işleyişini çözmeyi başardı. Bu bilgi ışığında içinde yaşadığımız Dünya'nın günlük hareketleriyle nasıl ahenk içinde olduğunu açıkladılar.  

3 bilim insanı meyve sineklerinin biyolojik ritmin düzenlenmesinde görevli olduğu geni saf şekilde elde etmeyi başardı. Bu genin gündüzleri parçalayıp geceleri sentezlenmesini sağladığı proteini de keşfettiler. Ulaştıkları noktada bu işleyişte rol alan diğer protein bileşenlerini de belirleyerek biyolojik ritmi açıklamayı başardılar. Bu insan biyolojik saati başta olmak üzere başka canlıların da biyolojik ritminin açıklanmasında bir ilk olmuştur.

Her insanın sirkadiyen ritmi farklılık gösterir. 

Bu farklılaşmış haldeki ritimler bizim için en uç 2 nokta arasında yer alır. Sirkadiyen ritmimizin katili de olabiliriz, kurtarıcısı da. Sirkadiyen ritme aykırı alınan enerji, bolca maruz kalınan mavi ışık (telefon, televizyon, bilgisayar) hatta odamızda bulunan gece lambası bile sirkadiyen ritmimizi bozabiliyor. Bu tarz etkiler beynimizi kandırarak gece gündüz dengesini bozuyor böylece vücudumuzun hormonal dengesi ile beraber metabolizmamıza da farkında olmadan çok büyük zarar vermiş oluyoruz. Verdiğimiz bu zararlar kartopu etkisi yaparak obeziteye, Tip 2 diyabete hatta kardiyovasküler hastalıklara sebebiyet verebiliyor. Bunlardan korunmakta, bunlara yakalanmakta bizlerin elinde. Ölene kadar taşıyacağınız bedene iyi bakın, sağlıkla kalın. 

Kaynaklar

https://sleepfoundation.org/sleep-topics/what-circadian-rhythm 

https://www.sciencedaily.com/terms/circadian_rhythm.htm 

https://sinirbilim.org/biyolojik-ritim/ 

https://evrimagaci.org/photo/tr/kronobiyoloji-vucudumuzdaki-biyolojik-saatler 

https://www.evrensel.net/yazi/80028/biyolojik-saat-sirkadiyen-ritimleri-ve-nobel-2017