Biomedya - Biyoteknoloji & Yaşam Bilimleri

Harvard Üniversitesi’nin dünyaca ünlü Genetik Hastalıklar Laboratuvarı’nın başındaki Türk bilim insanı Prof. Dr. Gökhan Hotamışlıgil ve ekibi, kolesterol seviyesi yükseldiğinde alarm veren metabolik koruyucu ‘Nrf1’ molekülünü keşfetti. Ses getiren çalışma bilim dergisi Cell’de de yayımlandı.

Sabri Ülker Vakfı, 2014 yılında Harvard Üniversitesi’nin Genetik ve Kompleks Hastalıklar Laboratuvarı’na 24 milyon dolar bağış yaparak, Türkiye’den dünya çapında bir bilim kuruluna yapılmış en büyük desteğe imza atmıştı. 10 yıl boyunca kronik hastalıklara çare arayacak olan Sabri Ülker Merkezi’nden bilim dünyasını heyecanlandıran bir araştırma haberi geldi. Ekibiyle birlikte hücrede kolesterol seviyelerini güvenli bir aralıkta tutmayı sağlayan, “metabolik koruyucu” adını verdikleri ‘Nrf1’ molekülünü keşfetti. Bu keşif ile kolesterole bağlı hastalıklarla mücadelede yeni yöntemlerin geliştirilmesi öngörülüyor.

Diyabet, kalp hastalığı, şişmanlık, dejeneratif hastalıklar gibi yaşla beraber gelen kronik metabolik hastalıklar üzerine çalıştıklarını anlatan Hotamışlıgil, en temel mekanizmalardan biri olan metabolizmanın nasıl çalıştığını ve nasıl bozulduğunu anlamaya çalıştıklarını söyledi.

"Bu hastalıklarla mücadelede elimizde önemli bir silah olacak"

Hotamışlıgil, "Halk arasında kolesterolün korkutucu tarafı kandaki yükselmesi ve bu yükselme de özellikle kalp ve damar hastalıkları, beyin ve metabolik hastalıklar için büyük bir risk faktörü fakat onun riske dönüşmesi süreci çok daha uzun, esas hasar kolesterolün hücre içinde yükselmesi ile başlıyor ve sistemi yavaş yavaş kemirip, organ düzeyinde, sonra dolaşım düzeyinde ve uzaktaki organlar düzeyinde problemler yaratıyor." dedi.

Hotamışlıgil, "Bizi en çok heyecanlandıran sadece bir hastalığa yönelik buluş değil, bütün hücreleri ve o hücrelerin çalıştığı bütün fonksiyonları değiştirebilmeyi mümkün kılabilecek bir mekanizma. Bir şalter gibi düşünelim, bir dedektör var kolesterolü algılıyor, nerede ne kadar olduğunu, yeterli yüksekliğe vardığında kapanıyor sonra açılıyor. Bu sistemi, her dokuda ve her hastalık koşulunda açıp kapatma yöntemleri geliştirmek üzere bir yola çıkıyoruz ve bunu başarabilirsek bütün bu hastalıklarla mücadele etmek için elimizde önemli bir silah olacak. Öngördüğümüz hayal ettiğimiz şey bu." diye konuştu.

İlk olarak uygulama alanında karaciğer yağlanması ve ona bağlı bozukluklara bakacaklarını ifade eden Hotamışlıgil, daha sonra diyabet ve sindirim sistemiyle ilgili olan pankreas hastalıkları üzerinde test edeceklerini belirtti.

ORGANLARI KORUYOR

‘Nrf1’ proteini, hücre içinde kolesterol seviyelerinde meydana gelen değişiklikleri algılayıp tepki veriyor. Bu da organları olası tahribata karşı koruyor. Çalışmayı, Sabri Ülker Merkezi’ndeki 9 kişilik ekip ile yürüttüklerini belirten Prof. Hotamışlıgil, “Bu keşif kolesterol düzeylerini dengede tutmak için hayati önem taşıyan sistemin, yani moleküler bir ‘yin-yang’ sisteminin kritik bir parçasını oluşturuyor. Daha önce hücre bazında kolesterolün düşük olduğuna işaret edecek mekanizma keşfedilmişti. 1985 yılında da Nobel Bilim Ödülü almıştı. Ancak bizim araştırmamız hücre içindeki kolesterol seviyesi yükseldiği zaman da hücrenin bunu dengede tutmak için gerçekleştirdiği algılama ve savunma mekanizmasını ortaya çıkardı. Bu keşfi, bilim için kariyerimdeki en önemli katkı olarak görüyorum. Hücre ve organları koruyucu özelliğe sahip bu yeni mekanizmanın keşfinin, kolesterol metabolizmasının bozulduğu pek çok hastalıkta yeni ve etkin tedavi yöntemlerinin önünü açabileceğini öngörebiliriz” diye konuştu.

Kaynak: https://www.google.com.tr/amp/s/m.haberturk.com/kolesterol-ile-ilgili-cigir-acan-bulus-1718775-amp