Biomedya - Biyoteknoloji & Yaşam Bilimleri

Antarktika’nın tepesinde, dünyanın etrafını denizlerle kaplamaya yetecek buz var. Son zamanlarda Nature dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, bu dev buz kütlesinde büyük değişikliklerin gerçekleşmesi zaman alsa da Antarktika düşündüğümüzden çok daha hızlı erimekte. Özellikle son yıllarda bahsedilen erime oranı önemli ölçüde arttı.

1992 ile 2017 arasında Antarktika 3,3 trilyon tondan fazla buz kaybetti ve bu da dünyanın dört bir yanındaki deniz seviyesinin ortalama 8 milimetre yükselmesine neden oldu. Yeni bir çalışmaya göre, bu kaybın yaklaşık yüzde 40’ı 2012 ve 2017 arasında gerçekleşti.

1992’den 2012’ye kadar olan süre içerisinde ise kıta, yılda yaklaşık 84 milyar ton buz kaybetti ve sonraki beş yıl boyunca ise bu rakam, yılda 240 milyar tonun üzerine çıktı.

En büyük değişiklikler Batı Antarktika’da gerçekleşti. Buzullara dayanan ve ısınmakta olan okyanus suları, buzulların çok daha hızlı erimelerine neden oldu.

Eriyen Buzlar, Yükselen Denizler

Yeni bir çalışma için, 44 uluslararası kuruluştan bir araya gelen bilim insanları, 24 farklı uydu araştırmasından elde edilen verileri bir araya getirdi.

NASA’nın JPL Laboratuvarı’ndan Erik Ivins ile birlikte çalışmaya liderlik eden Leeds Üniversitesi’nden Andrew Shepherd, “Uzay üssümüzün yerleştirdiği uydular sayesinde, şimdi buz kayıplarını ve eriyen buzların küresel deniz seviyesine katılışını güvenle takip edebiliyoruz. Son 25 yıldır kıtadaki erime deniz seviyesinin gittikçe daha hızlı yükselmesine neden oluyor,” dedi.

Diğer uzmanlara göre bu araştırma, Antarktika’nın buzullarının mevcut durumu hakkında şu anki durumu gözler önüne seriyor.

Sadece Antarktika’nın erimesiyle deniz seviyesinin 8 milimetre yükselmesi kulağa pek aşırı gibi gelmese de, bu durumla ilişkili hızlı değişiklikler, durup düşünmemiz için bir uyarı niteliğindedir.

Princeton Üniversitesi Jeoloji Bölümü profesörü Michael Oppenheimer, deniz seviyesinin yükselmesiyle ilgili yaptığı açıklamada, 20. yüzyılda, deniz seviyelerinin dünya çapında ortalama altı inç yükseldiğini ifade etti.

1990’ların ortasından itibaren ise Miami gibi yerlerde deniz seviyesinin 5 inç daha yükseldiğini gördüler. Denizler, okyanus akıntıları ve yer çekimi etkilerinden dolayı bazı yerlerde diğerlerinden daha hızlı yükselir.

Dünyanın bir tarafındaki buz kaybı, yer çekimi nedeniyle diğer tarafta denizlerin yükselmesine sebebiyet verir. Antarktika’da bir buz tabakası kütlesi eridiğinde, o bölgedeki yer çekimi azalır, bu durum da buz tabakasına en uzak yerlerdeki deniz seviyesinde en büyük artışlara sebep olur.

Oppenheimer’e göre, şu anda, küresel deniz seviyesinin yükselmesine üç faktör katkıda bulunuyor.

Birincisi, fosil yakıtların yakılmasının sonucu olarak dünya ısındıkça, okyanuslar bu sıcaklığın çoğunu emdi. Daha çok ısınan su daha fazla yer kaplar.

İkincisi, buzullar eridikçe, sisteme daha fazla su eklenir. Üçüncü faktör ise Antarktika ve Grönland’da hala buzullar tarafından korunan buz tabakalarının olmasıdır.

Ancak buz tabakalarını koruyan buzullar çökerse, bu buz tabakaları deniz seviyesinin yükselmesinin en büyük sebebi olacaktır. En hassas buz tabakalarından biri de, erime oranının en hızlı şekilde arttığı Batı Antarktika’dadır.

Süre Doluyor

Bu yeni araştırma ile birlikte yayınlanan bir makalede, bir araştırmacı ekibi yakın gelecek için iki olası senaryoyu açıkladı.

Ya kısa bir süre içinde, sera gazı emisyonlarını ve iklim değişikliğini büyük ölçüde azaltmak için harekete geçeceğiz, ya da bunu yapmayacağız.

Bu yüzyılın sonuna kadar emisyonları önemli ölçüde azaltır ve küresel sıcaklığın iki santigrat dereceden fazla tırmanmasını engelleyebilirsek, yazarlara göre, buz tabakasının hızla çökmesini engellememiz çok daha olasıdır.

Deniz seviyesi yükselişi ile ilgili bir brifingde konuşan, Florida Üniversitesi’nden jeolog Andrea Dutton’a göre, şu anki küresel sıcaklıklar, yaklaşık 125.000 yıl önce denizlerin 20 ila 30 feet daha yüksek olduğu zamanlara yakın sıcaklıkta.

Bunun anlamı, gezegenin en azından o deniz seviyesindeki yükselişi göreceği demek. Eğer şanslıysak, o zamanki seviyelere ulaşmak yüzlerce veya binlerce yıl alacaktır.

Ancak, iklim değişikliği konusunda hiçbir şey yapmazsak, emisyonları azaltmadığımız senaryo çok daha can sıkıcı. Nature’daki yeni makalenin yazarları, bu durumda 2070 yılında, buz tabakalarının hızla eridiklerini görmeye başlayabiliriz diyor.

Londra’daki Imperial College’daki Grantham Enstitüsü’nün direktörü Martin Siegert, “İklim değişiminin yarattığı tehlikelere karşı halen alarma geçmemişsek, bu çok büyük bir uyarı çağrısı olmalı,” dedi.

Kaynak: www.sciencealert.com/all-signs-indicate-antarctica-is-melting-faster-than-anyone-thought