Biomedya - Biyoteknoloji & Yaşam Bilimleri

Geçenlerde bir arkadaşım bana YouTuber Any Austin'in Red Dead Redemption 2'yi eski bir CRT televizyonda çalıştırmakla ilgili bir videosunu gönderdi, tabii ki izledim çünkü eski şeyleri içeren hileli teknoloji videolarını seviyorum. Retro ve güncel teknolojiyi karıştıran bir şeye gülmeyi bekliyordum ve bu oldu, ancak video daha sonra insan psikolojisine girdi. 

Bu kadar eski bir televizyonda modern bir oyun oynamanın saçma olacağını düşündüm, çünkü çoğunlukla öyle. Ancak biraz oynadıktan sonra, bir kez alıştığınızda, onlarca yıldır kullanılmayan bir TV'de modern bir oyun oynamanın o kadar da farklı hissettirmediğini fark etti. Elbette bazı sıkıntılar vardı -bazı şeyler ekrandan kırpılıyordu- ama çoğunlukla oyun eski bir televizyonda da çağdaş bir televizyonda olduğu kadar sürükleyici ve eğlenceliydi. 

Any Austin videoda “İnsan beyni, doğrudan ölmemize neden olmayan her şeyi normalleştirme konusunda gerçekten çok iyi” diye açıklıyor. “Yepyeni bilgisayarınız muhtemelen size eski bilgisayarınızla aynı miktarda keyif veriyordur. Para gibi diğer faktörleri kontrol etmeniz koşuluyla, yeni ve harika işiniz de muhtemelen eski işiniz kadar ruhunuzu emiyordur.” 

Bu... insan beyninin çalışma şekli olamaz. Değil mi? Psikolojisini araştırmaya karar verdim. (Spoiler: İnsan beyni tam olarak böyle çalışır.)

Hedonik Koşu Bandı

Hedonik koşu bandı olarak bilinen psikolojik fenomen en azından 1970'lerden beri iyi bir şekilde belgelenmiştir. Bu kavram, insanların hayatlarındaki olumlu ya da olumsuz değişikliklerden sonra temel mutluluk seviyesine nasıl geri dönme eğiliminde olduklarını ifade eder. Bir düğünden, iş yerinde bir terfiden ya da yeni bir televizyon satın alınmasından sonra mutlulukta bir artış olabilir, ancak bu geçicidir - insanlar sonunda önceki mutluluk seviyelerine geri dönme eğilimindedir. Aynı şey olumsuz yaşam değişiklikleri için de geçerlidir. 

Bunu gösteren ve 1978'de Journal of Personality and Social Psychology'de yayınlanan erken bir çalışmada üç grubun göreceli mutlulukları incelenmiştir: piyango kazananlar, ciddi otomobil kazaları geçirenler ve bir kontrol grubu. Piyango kazananların sonuçları şaşırtıcıydı: 

Piyango talihlileri ve kontrol grubunun şu anda ne kadar mutlu oldukları, kazanmadan önce ne kadar mutlu oldukları (ya da kontrol grubu için 6 ay önce ne kadar mutlu oldukları) ve birkaç yıl içinde ne kadar mutlu olmayı beklediklerine ilişkin değerlendirmeleri arasında önemli bir fark yoktu. 

Şimdi, çalışmada bir nüans vardı. Araba kazası mağdurları aynı ölçüde uyum sağlayamadı, ancak çalışma “kaza mağdurlarının beklendiği kadar mutsuz görünmediğini” belirtiyor. Yine de hedonik koşu bandı yıllar boyunca yapılan çalışmalarda tekrarlanmıştır. Olumlu ve olumsuz değişiklikler kısa vadede mutluluk seviyelerimiz üzerinde büyük bir etkiye sahip olma eğilimindedir, ancak zamanla temel mutluluk seviyelerimize geri döneriz. 

Bunun eski bir televizyonda Red Dead Redemption oynamakla ne ilgisi var? Aynı psikolojik eğilim söz konusudur. Yarın hayallerinizdeki televizyonu satın alırsanız, video oyunu deneyiminizi daha iyi hale getirdiğini hissettiğiniz bir balayı dönemi olabilir ve bu sizi daha mutlu edebilir. 

Ancak bu dönemden sonra, eskisi gibi aynı memnuniyet düzeyine geri dönersiniz. Sonunda belki de daha yeni ve daha iyi bir televizyon duyarsınız ve bir öncekini satın alarak elde ettiğiniz mutluluk artışının aynısını elde etmek için şimdi onu satın almak istersiniz. Bu yüzden buna koşu bandı deniyor: bir sonraki satın almanın mutluluğunuzu kalıcı olarak artıracağını düşünüyorsunuz ama sonunda başladığınız yere geri dönüyorsunuz. 

Koşu Bandından Nasıl Çıkılır

Bunu bilerek, cihazlarımızdan nasıl daha fazla memnuniyet elde edebiliriz? Cevap, sahip olduğunuz şeylerden ne kadar keyif aldığınızı düşünmek için daha fazla zaman harcamak olabilir. Kennon M. Sheldon ve Sonja Lyubomirsky tarafından 2011 yılında Kişilik ve Sosyal Psikoloji Bülteni'nde yayınlanan bir makale, düzenli olarak hayatınızdaki olumlu değişiklikleri düşünmenin -ve gelecekteki varsayımsal değişiklikler hakkında daha az düşünmenin- mutluluktaki artışı sürdürmeye yardımcı olabileceğini göstermiştir. Sonuç bölümünden: 

Başka bir deyişle, mevcut araştırmada incelenen adaptasyon süreçleri nedeniyle, başlangıçta keyif veren yeni araba, ev ya da el çantasının cazibesi azalmaya başlar, öyle ki insanlar kısa süre içinde daha da iyi bir araba, ev ya da el çantası satın alma eğilimine girerek kaybolan ilk heyecanı yeniden kazanmaya çalışırlar. Ancak, borçların arttığı, kaynakların azaldığı ve sürdürülebilirliğin sorgulandığı bir dünyada, insanların daha azıyla yetinmeyi öğrenebilmesi için bu süreci durdurmak ya da en aza indirmek zorunlu görünmektedir. Çalışmamız bunun ulaşılabilir bir hedef olduğunu, insanların sahip olduklarına şükretmek için çaba gösterdiklerinde ve sahip olduklarıyla çeşitli, şaşırtıcı ve yaratıcı şekillerde etkileşime girmeye devam ettiklerinde gerçekleştirilebileceğini göstermektedir.

Değişiklikleri yaratıcı yollarla takdir etmenin ayrıntıları belirtilmiyor, ancak Any Austin'in videosunun oldukça iyi bir öneriyle bittiğini düşünüyorum: ara sıra mevcut teknolojinizi eski bir şeyle değiştirmek, ardından modern teknolojiye geri dönmek. 

Bu konuda beni dinleyin: Yapmanız gereken şey şu. İki televizyon alın: küçük bir 720p ve daha büyük bir 1080p. Ne zaman yeni bir şey arzulasanız, aralarında geçiş yapın. Büyük olandan küçük olana geçmek sevimli, yeni ve rahat hissettirecek ve sonra küçük olandan büyük olana geçmek büyük ve sürükleyici bir yükseltme gibi hissettirecek. 

Bir psikoloji uzmanı olmaktan çok uzağım ve sanırım Any Austin de aynı şeyi kabul ederdi. Yine de hedonistik yükseltme göz önüne alındığında, bu kulağa en kötü fikir gibi gelmiyor - teoride, düzenli olarak yeni bir şey deneyerek kendinize küçük bir mutluluk artışı sağlayabilirsiniz. Daha iyi bir şeye sahip olsaydınız hayatınızın ne kadar daha iyi olacağına kafa yormak yerine, zaten sahip olduğunuz şeyin değerini bilmeniz için kendinizi kandırıyorsunuz. 

Yine de bu kadar aşırıya gitmenize gerek yok. Araştırmaların, sahip olduklarınızın değerini bilmeye daha fazla zaman ayırırsanız ve bunun yerine ne satın alabileceğinizi hayal etmeye daha az zaman ayırırsanız teknolojinizle daha mutlu olacağınızı gösterdiğini bilin.

Kaynak: popsci.com