Bilim
Bilim İnsanları Kokain Bağımlısı Meyve Sinekleri Üretti
Utah Üniversitesi’nden araştırmacılar, genetik olarak kokain bağımlılığına yatkın meyve sinekleri üretmeyi başardı. İlk kez yapılan bu çalışma, kulağa ne kadar tuhaf gelse de, bağımlılık tedavilerinin geliştirilmesinde önemli bir dönüm noktası olabilir. Bulgular, Journal of Neuroscience dergisinde yayımlandı.
İnsanlarla meyve sinekleri arasında şaşırtıcı bir genetik benzerlik var; yaklaşık %70–75 oranında aynı hastalık genlerini paylaşıyoruz. Ayrıca organ yapılarımız da birçok açıdan benzeşiyor. Bu yüzden bilim insanları, özellikle bağımlılık gibi karmaşık durumları araştırırken yıllardır meyve sineklerini kullanıyor. Ancak bugüne kadar bir sorun vardı: Meyve sinekleri kokaini sevmiyor.
Çalışmanın kıdemli yazarı Dr. Adrian Rothenfluh, “Sinekler kokaini hiç sevmez,” diyor. Sinekler daha önce kokainli şekerli suya maruz bırakıldığında, her zaman saf şekerli suyu tercih etti. Çünkü sineklerin ayaklarında bulunan tat reseptörleri, onları kokain gibi bitki toksinlerinden uzak durmaya yöneltiyor.
Bunu aşmak isteyen araştırma ekibi, sineklerin acı tat algılayan sinirlerini devre dışı bıraktı. Sonrasında kokainli şekerli su verilen bu genetiği değiştirilmiş sinekler, sadece 16 saat içinde bağımlılık geliştirmeye başladı ve kokainli suyu tercih eder hale geldi. Düşük dozda kokain verilen sinekler tıpkı insanlar gibi hareketlenirken, yüksek dozda ise hareketsiz kaldı.
Bu buluş, bağımlılık sürecini çok daha hızlı ve ekonomik biçimde incelemenin önünü açıyor. Çünkü genetiği basit ve yaşam döngüsü hızlı olan sineklerle yüzlerce gen aynı anda test edilebiliyor. Bu sayede insanlar üzerindeki etkiler daha karmaşık hayvan modellerine geçilerek detaylandırılabiliyor.
Araştırmacılar, “Kokain seçiminin altında yatan mekanizmaları anladıkça, bu mekanizmalara müdahale edebilecek ilaçlar geliştirme şansımız da artıyor,” diyerek çalışmanın gelecekteki tedavilere nasıl ışık tutabileceğini vurguluyor.
