Biomedya - Biyoteknoloji & Yaşam Bilimleri

Bilim tarihinde ilk kez, bir konferansın temel şartı araştırmaların çoğunun yapay zekâ tarafından yürütülmesi oldu. 22 Ekim 2025’te gerçekleştirilen Agents4Science adlı bu sanal konferans, yapay zekâ ajanlarının bilimsel araştırmalarda ne ölçüde bağımsız davranabileceğini test etmek amacıyla düzenlendi. Büyük dil modellerinin veri tabanları ve analitik araçlarla entegre edildiği sistemlerde, AI ajanları hipotez üretmekten verileri değerlendirmeye kadar tüm süreci yönetti. Ancak nihai onay her zaman insan hakemlere bırakıldı.

Toplam 314 çalışmadan yalnızca 48’i kabul edildi. Her makalede, insan ve yapay zekânın hangi aşamalarda birlikte çalıştığı ayrıntılı şekilde raporlandı. Konferansın organizatörlerinden Stanford Üniversitesi’nden James Zou, bu girişimi “bilimsel üretimde paradigma değişimi” olarak nitelendirdi. Zou’ya göre yapay zekâ artık yalnızca bir araç değil, “ortak bilim insanı” rolüne doğru evriliyor. Ancak mevcut dergi ve konferans politikaları yapay zekâyı hâlâ yazar olarak kabul etmediği için, bu deneme aynı zamanda bilimsel etiğin de sınırlarını sorgulayan bir test oldu.

Etkinlikte ekonomi, biyoloji ve mühendislik gibi farklı alanlardan araştırmalar sunuldu. California Üniversitesi, Berkeley’den ekonomist Min Min Fong, San Francisco’daki araç çekici verilerini yapay zekâ ile analiz ettikleri çalışmada, yüksek çekici ücretlerinin düşük gelirli vatandaşlar üzerindeki etkisini inceledi. Fong, yapay zekânın hız konusunda etkileyici olduğunu ancak doğruluk açısından dikkatli denetim gerektirdiğini belirtti:

“AI, tarihi verilerdeki küçük bir hatayı bile sistematik olarak tekrarlayabiliyor. Bu yüzden hâlâ insan kontrolüne ihtiyaç var.”

Konferansta hakemlik yapan Stanford Üniversitesi’nden astrofizikçi Risa Wechsler ise sonuçların karışık olduğunu söyledi. Makalelerin teknik olarak başarılı olsa da “yeterince yaratıcı veya önemli” olmadığını belirten Wechsler, yapay zekânın güçlü teknik analizlerle “zayıf bilimsel muhakemeyi gizleyebileceği” uyarısında bulundu.

Yine de umut verici örnekler de vardı. Upwork şirketinden makine öğrenimi mühendisi Silvia Terragni, ChatGPT’den şirketin karşılaştığı sorunlara dair makale fikirleri üretmesini istediğini ve bu fikirlerden birinin konferansın en iyi çalışmaları arasına girdiğini açıkladı. Terragni’ye göre yapay zekâ, “yeni düşünme biçimleri yaratma” konusunda geleceğin kapısını aralıyor.

Bu deney, yapay zekânın bilim dünyasındaki konumunu yeniden şekillendirebilir. Şimdilik sonuçlar, insan sezgisi ve denetimi olmadan bilimin güvenilirliğinin tehlikeye girebileceğini gösteriyor. Ancak bir gerçek açık: Bilimin geleceği, insan ile makinenin ortak aklında yatıyor.

Kaynak: Science.news