Biomedya - Biyoteknoloji & Yaşam Bilimleri

Hatta yaygın bir söz, bu yaratıkların sadece 3 saniyelik bir hatırlamaya sahip olduklarını iddia ediyor. Bununla birlikte bu, bilimsel destek eksikliğine rağmen; geniş çapta yayılmış ve onlarca yıldır halk tarafından büyük ölçüde tartışmasız kalmış tam bir efsanedir. Uzman Culum Brown, “Şaşırtıcı olan şey, dünyanın neresine giderseniz gidin bilinen sürenin hemen hemen aynı olmasıdır. Bazı yerlerde 2 saniye, bazılarında ise 10 ama her zaman kısadır” dedi.

Brown, gerçekte Japon balıklarının haftalar, aylar ve hatta yıllar süren çok daha uzun hafızaları olduğunu söyledi. Ve bunu destekleyecek bilim, 60 yıldan fazla bir süredir var. Brown, “Japon balıklarının oldukça iyi hatıralarını 50’ler ve 60’lardan beri biliyoruz. Herkesin düşündüğüne rağmen, aslında gerçekten zekiler” dedi. 

Brown, Japon balığı da dahil olmak üzere balıkların zekasını 25 yıldan fazla bir süredir inceliyor ve yanlış anlamanın, genel olarak balık zekası hakkındaki cehalet ve suçluluktan kaynaklandığını düşünüyor; çünkü evcil hayvan sahipleri onları genellikle küçük, sıkıcı tanklarda tutuyor.

Japon balığı zekası

Brown, gerçekte Japon balıklarının o kadar etkileyici hafızaları var ki; genellikle balıklarda hafıza ve öğrenme için ortak bir model olarak kullanılırlar. Sonuç olarak Brown; “Japon balığı üzerinde balıkların mükemmel anılara sahip olduğunu gösteren binlerce çalışma var ve bu çalışmaların yayınlanma oranı katlanarak artıyor” diyor.

Bu çalışmaların çoğu yiyecekleri içermektedir. Örneğin, akvaryum balıkları tanklarının sadece bir tarafından besleniyorsa, gerçekten beslenip beslenmediklerinden bağımsız olarak besleme zamanlarında tankın o tarafında kalmayı çabucak öğrenecekler ve hatırlayacaklar” dedi Brown. 

Benzer şekilde kırmızı bir küreği ittiğinde bir yiyecek ödülü kazanır ancak mavi olanı ittiğinde almazsa, akvaryum balığı maviyi değil kırmızıyı itmeyi çabucak öğrenir ve deney bittikten çok sonra da o rengi tercih etmeye devam eder. Brown, bu tür deneylerin baloncuklar ve hatta müzik gibi diğer ipuçlarıyla da tekrarlandığını söyledi.

Brown, Japon balıklarının da iyi bir problem çözücü olduğunu ve ağlardan kaçmanın ve labirentlerde gezinmenin öğretildiğini söyledi. Brown, bu görevleri haftalar ve hatta aylar sonra nasıl tekrarlayacaklarını bile hatırlayabileceklerini söyledi. Üstelik diğer kanıtların, Japon balıklarının uzun süre ayrıldıktan sonra bile diğer bireyleri tanıyabildiğini ve hatırlayabildiğini gösteriyor.

Bu bulguların yanı sıra, evcil hayvanlarıyla etkileşimde bulunurken sıklıkla karmaşık davranışlar gözlemleyen akvaryum balığı sahiplerinden elde edilen çok sayıda anekdot kanıtı vardır. Hatta bazıları, akvaryum balıklarının onları diğer insanlardan ayrı olarak tanıdığını iddia ediyor.   

Japon balığı hafızası için kesin bir zaman aralığı belirlemek zordur, çünkü farklı anılar diğerlerinden daha dikkate değerdir. Brown, örneğin korkutucu bir olayı hatırlama olasılığınızın sıradan olandan daha yüksek olduğunu söyledi. Ancak akvaryum balığı hatıraları ister günler ister haftalar, aylar veya yıllarca sürüyor olsun, kesinlikle 3 saniyeden uzun sürdüklerini söylemek daha güvenlidir.

Genel algı 

Pek çok araştırmaya rağmen, halkın Japon balığı hafızası hakkındaki görüşü pek değişmedi. Brown, bunun büyük bir nedeninin “balıkların ciddi bir PR sorunu olması” diye söyledi.

Brown, çoğu insan günlük yaşamlarında canlı balıklarla karşılaşmazlar ve karşılaştıklarında bile “insanlar balıklarla diğer hayvanlarla olduğu gibi etkileşime girmezler” dedi. Bu, yanlış anlamaların ve mitlerin geniş çapta kabul edilmesini kolaylaştırır. Bununla birlikte, daha fazla vahşi yaşam dernekleri ve sivil toplum örgütü balık zekası hakkında bilgi yaydıkça, halkın balık bilişine ilişkin algısı iyileşiyor olabilir. Brown, “Şimdi yerleşmiş yanlış bilgiler geçmişte olduğundan daha hızlı değişiyor ama bu süreç yine de yavaş işliyor” dedi.

Evcil hayvan sahiplerinden gelen vicdani suçluluk, Japon balığı hafızasını küçümsemede başka bir faktör olabilir. Brown, “Sanırım onları küçük bir kavanoza koyarken böyle düşünmenin bizi daha iyi hissettirmekle ilgisi var” dedi. 

Brown, akvaryum balıklarına uygun şekilde bakıldığında 20 yıl yaşayabilir. Bu nedenle hayvan sahipleri, evcil hayvanlarına zenginleştirici nesneler ve onlara eşlik eden balıklar içeren büyük akvaryumlar almayı ve onlarla oyun oynamak için zaman ayırmayı düşünebilirler. Sonuçta, Japon balığınız yıllarca belirli deneyimleri hatırlayabilir.

Orijinal olarak Live Science‘ta yayınlandı.

Kaynak: Feyza Çetinkol / www.bizsiziz.com/japon-baliklarinin-hafizasi-gercekten-de-3-saniyelik-midir/