Botanik
100 milyon yıldır kehribarın içinde saklanan yeni bir çiçek türü keşfedildi
Bilim insanları tarafından ‘Valviloculus pleristaminis’ adını alan bu yeni çiçek türü Myanmar’da bulundu. Defne ailesine ait olan çiçek, aynı zamanda Avustralya’da bulunan kara yürek sassafras (Blackheart Sassafras- Atherosperma) ile de akraba.
Araştırmanın yazarı, Oregon State Üniversitesi’nden (OSU), Paleontolog George Poinar, “Bu çiçek bildiğiniz Noel çiçeği gibi değil, ama başlı başına bir güzellik. Özellikle de 100 milyon yıl öncesine ait bir ormanın parçası olduğunu düşündüğünüzde… Erkek çiçek epey küçük 2 milimetre kadar, ama 50 stameni (erkek organ) sarmal şekilde dizilmiş ve anteri göğü işaret ediyor. Bu kadar küçük olmasına rağmen hala muhteşem gözüküyor” dedi. (Stamen erkek çiçeğin polenlerini üreten parçasıdır, anter ise stamenin polen üreten başıdır.)
Poinar ve OSU’dan meslektaşları ve Tarım Bakanlığı çiçeğin adını Valviloculus pleristaminis koydular. Valva’nın anlamı Latince’de: Katlanır kapıdaki yaprak anlamında; loculus’un anlamı ‘kısım’; plerus’un karşılığı ‘çok’; staminis ise çiçeğin düzinelerce erkek organını yansıtıyor.
Poinar’ın söylediklerine göre, bu tür muhtemelen benzer çiçekleri olan bir bitkinin üzerinde bulunan bir çiçek kümesinin parçasıydı. Elbette bu çiçeklerin bazıları da dişiydi. Güzelliği bir kenara, bu fosilleşmiş çiçeğin önemi çok büyük. Bunun nedeni: Antik süper kıta Gondvana’nın zamanında çiçek açan bir tür olması. Ayrıca o zamanlarda Batı Burma Bloğu olarak da bilinen bölgeyi kehribar denizi olarak da tabir edebilirsiniz.
Avustralya ve Myanmar arasında 6437 kilometre ve koca bir okyanus bulunmakta, ama çiçek kehribarla kaplandığı sıralarda her iki kıta da birleşik olarak Gondvana adındaki süper kıtanın parçasıydılar. Bazı bilim insanları bu kıtanın birbirinden ayrılmasının 200 milyon yıl önce olduğunu, bazılarıysa bunun 500 milyon yıl önce olduğuna dair fikirler yürütüyorlardı. Eh, bu 2 milimetrelik antik çiçek bu tartışmaya son vermiş görünüyor.
Teoriyi ele alırsak, süper kıta Gondvana aşama aşama parçalandı: Kıtanın batısı (Afrika ve Güney Amerika) doğusundan (Madagaskar, Hindistan, Avustralya ve Antarktika) 180 milyon yıl önce kopmaya başladı. Fakat Valviloculus pleristaminis’in bulunmasıyla bu teorideki zaman hesaplamasında bir hata olduğu keşfedildi, çünkü bu çiçeğin Myanmar’da bulunması akıllara 100 milyon yıl önce Avustralya’nın daha kıtadan ayrılmadığını işaret ediyordu. Bunun anlamı, Batı Burma Bloğu teoride bahsedilen zamandan çok çok sonra ayrılmıştı.
George Poinar çiçeği barındıran kehribarı tutuyor
Poinar kehribarlarda bulunan bitkiler ve hayvanları analiz etmek konusunda dünyaca tanınmış bir bilim insanıdır. Öyle ki Jurassic Park’ı yazan Michael Crichton bile onun çalışmalarından etkilenmiştir.
Peki, hikâyesi ne?
2013 yılında Poinar bir parça kehribarın içinde bu zamana kadar bulunan en eski kanıtı, "çiçekli bir bitkide üremeyi" zamanda donmuş bir şekilde bulmuştu. 18 küçük çiçek kümesinden oluşan bu bitkiler, Kretase Dönemi’nden kalmalardı. Zamanda bir mucize eseri donan bu mucizevi anda; polen tanelerinden büyüyen mikroskobik tüpler stigmaya (dişi organın tepeciği) nüfuz ederken zamanda donmuştu..
Çalışmanın makalesi Teksas’ta bulunan Botanical Research Institute’ün dergisinde yayımlandı. Makaleye aşağıda paylaştığımız bağlantıdan ulaşabilirsiniz:
https://journals.brit.org/jbrit/article/view/1014
Haberin kaynağı:
