Biomedya - Biyoteknoloji & Yaşam Bilimleri

Brezilya’da bulunan; ortalama bir tavuk boyutunda, etçil, tüylü ipliklerden bir yelesi ve her iki omzundan bir çift çubuk çıkan, kurdeleye benzer flamalara sahip bu canlı Güney Yarımküre’de keşfedilen ilk tüylü dinozor olarak adlandırılıyor.

Ubirajara jubatus olarak isimlendirilen bu canlı 110 milyon yıl önce yaşadı. Araştırmacılar dinozorun alışıla gelmedik omuz tüylerinin düşmanı korkutmak amaçlı olduğunu ve potansiyel eşleri çekebilmek için sergilenebileceğini düşünüyorlar. Ubirajara’nın anlamı yerli Tupi dilinde “mızrak lordu” anlamına gelmekte; jubatus ise Latince ve anlamı “tepeli” veya “yeleli” anlamına geliyor.

Çoğu dinozor süper kıta Gondwana’dan gelmektedir. Bu kıta Kretase Dönemi’nde Güney Yarımküre’de yer alıyordu. Aslında bu kıtada tüylü dinozorlar görülmesi daha önceden bilim insanları tarafından varsayılıyordu, ama bu varsayıma dair bugüne kadar hiç kanıt yoktu. İşte bu araştırmayı heyecanlı kılan şey de tam olarak bu.

İngiltere’de bulunan Portsmouth Üniversitesi’nde paleontolog David Martill, “Omuz yapıları gerçekten ayrıntılı, bunlar hayvanı oldukça muhteşem gösterirler. Bu tıpkı günümüzdeki bir cennet kuşunun muhteşem görünmesi gibidir. Kuşlar bu tür tüylere sahip olduklarında, her türlü gösterişli dansı ve şovu yaparlar. Bu minik dinozor da küçük bir gösteri gibi görünüyordu” dedi.

Martill’in söylediğine göre bu minik dinozor epey ilgi çekici, çünkü erken dönemlerinde etçil dinozorların soy ağacından ayrılmış olan Compsognathidae grubuna ait. Anlayacağımız o ki tüylerin sergilenme amacı etçil dinozorlarda çok eski bir tarihe sahip.

Araştırmada bulunmayan Sao Paulo Üniversitesi’nden paleontolog Max Langer, Brezilya’nın Kuzeydoğu bölgesinde yer alan Crato Oluşumu’nda bir tüylü dinozorun bulunmasının an meselesi olduğunu belirtti. Bu fosil de zaten Max’ın söylediği gibi Crato Oluşumu’nda bulundu, Araripe Platosu’nu çevreleyen kayalarda. Max’ın söylediklerine göre bu bölgede fosil yapılar bozulmamış, böylelikle çok fazla türü bulabiliyorsunuz. Hatta kas liflerinden tutun da kan damarlarına kadar detaylı kalıntılara rasgelebiliyorsunuz. Bölgede tüysüz olan bir sürü dinozorun fosilleri bulunmuştu. Özellikle de 2015 yılında raporlanan bir kuş fosili yine bu kayalıklarda bulunmuştu.

Max bulunan böyle önemli bir fosilin Brezilya’da kalması gerekirken Almanya’ya götürülmesinin ve Brezilyalı bilim insanlarının araştırmada bulundurulmamasının büyük bir utanç olduğunu belirtti. Max, “Fosiller Brezilya’nın jeolojik mirasında bulundu, yani böyle bir şeyi ülkenin dışına çıkarmak iyi değil” şeklinde duygularını ifade etti.

Araştırmanın yayınlandığı Cretaceous Research’teki makaleye aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz:

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0195667120303736

Haberin İngilizcesi:

https://www.sciencenews.org/article/dinosaur-fuzz-rods-feathers-first-southern-hemisphere