Paleontoloji
Fosilleşmiş Mide İçeriği Dinozor Beslenmesini Aydınlattı
Şimdi ise bilim insanları, ilk kez, yaklaşık 94 ila 101 milyon yıl önce yaşamış bir sauropodun içinde bitki kalıntıları hâlâ bozulmamış şekilde korunmuş midesini inceledi. Sonuçlar, bu devlerin gerçekten otçul olduğunu ve yiyeceklerini neredeyse hiç çiğnemediklerini ortaya koydu.
Bu önemli bulgu, 9 Haziran’da Current Biology dergisinde yayımlanan bir çalışmayla duyuruldu. Araştırmanın eş yazarı ve Curtin Üniversitesi paleontoloğu Stephen Poropat, “Daha önce hiçbir yerde sauropodların bozulmamış mide içeriği bulunamamıştı. Bu keşif, anatomik analizlere ve modern hayvanlarla yapılan karşılaştırmalara dayanan birçok teoriyi doğruluyor,” dedi.
İlk Kez Doğrudan Delil Bulundu
Fosilleşmiş dinozor kemikleri bize sınırlı bilgi sunar. Ancak bazen hayvanın henüz dışkıya dönüşmemiş mide içeriği—yani "kololit"—gibi özel fosiller bulunabilir. Sauropodlar hakkında bugüne dek yapılan diyet tahminleri genelde diş yapısı ve boyun uzunluğu gibi dolaylı verilerle sınırlıydı.
Ancak 2017 yazında, Avustralya'daki Australian Age of Dinosaurs Müzesi'nden bir ekip, orta Kretase dönemine ait Diamantinasaurus matildae isimli genç bir sauropod iskeletini kazarken, bitki kalıntıları içeren bir kaya katmanına rastladı. Bu, sauropodların mide içeriğiyle doğrudan karşılaşılması bakımından bir ilkti.
Ne Yediler, Nasıl Sindirdiler?
Analizler, bu sauropodların yiyeceklerini neredeyse hiç çiğnemediğini, bunun yerine bağırsak mikroplarının bitkileri fermente ederek sindirdiğini gösterdi. Mide içeriğinde kozalaklı ağaçlar, tohum eğreltiotları ve çiçekli bitkilerden oluşan geniş bir çeşitlilik bulundu.
Poropat, “Bitkilerin koparılmış ama çiğnenmemiş olması, sauropodların yığınsal beslenme yaptığına işaret ediyor,” dedi. Aynı zamanda, hem çiçekli hem de kozalaklı bitkilerden gelen kimyasal izler de bulundu. Bu, Diamantinasaurus’un seçici değil, önüne gelen bitkileri yiyen bir beslenme alışkanlığına sahip olduğunu gösteriyor. Özellikle çiçekli bitkilerin midedeki varlığı, bu dinozorların evrimsel olarak çiçekli bitkilere hızla adapte olduğunu gösteriyor. Poropat, “Bu bitkiler 100–95 milyon yıl önce Avustralya’da çeşitlenmeye başladı ve bu sauropod da tam o dönemde yaşıyordu,” diyor.
Büyümeyle Değişen Beslenme
Araştırma ekibi, genç Diamantinasaurus bireyinin hem alçakta hem de yüksekte yetişen bitkilerle beslendiğini, büyüdükçe besin erişiminin de genişlediğini düşünüyor. Mide içeriğinde yeni sürgünler ve tohum kapsülleri gibi sindirimi kolay genç bitki parçalarının bolca bulunması da bu görüşü destekliyor.
Sınırlamalar Ne?
Çalışmanın ana sınırlaması, mide içeriğinin yalnızca bir tek bireye ait olması. Yani bu dinozorun yediği bitkiler, tüm türü temsil etmiyor olabilir. Ayrıca bu birey gençti—dolayısıyla erişkin bireylerde farklı bir diyet görülmüş olabilir. Yine de bu keşif, gelmiş geçmiş en büyük kara canlılarının yaşam tarzına dair heyecan verici bir pencere aralıyor.
