Biyoteknoloji / Diğer
Biyoteknolojinin Jobs'u yeniden mi yükseliyor?
Forbes’te, kendi çabalarıyla milyarder olan en genç kadınlarından seçildi. Kurduğu girişim Theranos, özellikle entellektüel sermayesi sebebiyle 9 milyar Dolar olarak değerlendi ve hızla yükseldi. Ancak bu süreç içinde Theranos çalışmaları hakkında veri yayınlamadı. Hatta geliştirdikleri test sistemlerinin nasıl çalıştığını dahi açıklamadılar. Sadece daha önceki tarihlerde Elizabeth Holmes’ın aldığı patentler bu konuda bir ön görüde bulunmayı sağlıyordu.
Theranos’un geliştirdiği sistem ile hemen hemen her noktada kurulabilecek kan testi merkezlerinde bir damla kanda 70’ten fazla parametrenin araştırılabileceği açıklanmıştı. Bunu ise Edison isimli cihazları ile yapıyorlardı. Daha sonra sonuçları ise doğrudan hem doktora hem de hastaya online olarak iletiyorlardı. Amerika’daki zincir ecza mağazalardan olan Walgreen bu girişime destek verdi ve kendi mağazalarında köşe açılması için Theranos’la anlaştı. Böylece alışveriş yaparken kan testinizi de yaptırabilecektiniz.
Elizabeth’in geliştirdiği teknolojiyle kurulan Theranos “Edison” isimli cihazla geleneksel kan testi süreçlerini tamamen değiştirmek üzerine kurulu bir yaklaşıma sahipti. Genel olarak akademik yayınlarda yayın yapmayan ve konferanslara katılmayan Theranos ve Elizabeth, verilerini açıklamamak ile suçlanmaktaydılar. Bu sürecin devamında ise geçtiğimiz yıl testlerin doğru olmadığına dair iddialar sebebiyle Theranos ciddi anlamda zarar gördü. Özellikle şirketin eski çalışanlarının aslında Edison’un çalışmadığını şirket ile ilgili gerçek olup olmadığı bilinmeyen, testlerin Siemens sistemleriyle ve geleneksel yöntemle yapıldığına dair spekülasyonları Theranos’u zora sokararken, aynı zamanda FDA’den de yasaklamalar almaya başladı. Elizabeth Holmes, yaptığı açıklamalarda gazetelerde ve lobilerde bu tür söylemlerin olmasının kendisini hayal kırıklığına uğrattığını açıkladı. Tabi bu süreçler şirketin değerlemesini de etkiledi ve şirket 9 milyar dolarlık bir şirket olmaktan çıkıp, 800 milyon dolarlık bir şirket olarak kabul edildi. Daha sonra Theranos sessiz bir döneme girdi.
Ancak geçtiğimiz ay Theranos ve Elizabeth Holmes, Amerikan Klinik Kimya Derneği (American Association for Clinical Chemistry, AACC) yıllık toplantısında yeni ürünleri olan “miniLab”’ın ürün sunumunda göründüler. Uzun bir oturumla “miniLab” ürününü tanıtan şirket daha sonra açık oturumda bu ürünü değerlendirdiler. Gerçek anlamda profesyönellerin önüne böyle bir çıkış Theranos için önemli bir gelişme oldu.
Sunumda ve açık oturumda eski ürünleri “Edison” ve geçen yıl yaşananlarla ilgili çok fazla konuşmayı tercih etmedi. Bunun yanı sıra, Theranos ilk defa açık bir şekilde, bir ürününün çalışma sistemini ve çalışmalarla ilgili verilerini açık olarak herkese anlatmış oldu. Ancak pek çok dinleyici, Theranosun her ne kadar açık bir şekilde bu oturumda yer alsa da, hala bir miktar kaçamak davrandığını düşünüyor.
Genel olarak sunumda ve açık oturumda teknik bir dil ile ürün tanıtımı ve ürün verisinin paylaşımı yapmış olsa, teknik olarak konuya hakim olmayan insanlardan tanıttığı ürünün tam olarak nasıl işe yarayacağını ortaya koymamış olması ile ilgili olumsuz eleştiriler almış durumda.
Ancak olumsuz yorumların yanı sıra Theranos’un yükseliş ve düşüş döneminin ardından tekrar yükseliş dönemine geçtiğini düşünen taraflarda mevcut ve daha olumlu bakıyorlar. Bu bağlamda Elizabeth, özeleştiri yaparak, daha iyi bir laboratuvar liderine ihtiyaçları olduğunu ve laboratuvarda kalite süreçlerini iyileştirmeleri gerktiğini net bir şekilde anladıklarını belirtiyor. Ayrıca hızlı büyüme süreçleri ile ilgili olarak yaptığı değerlendirmelerde bunun da hata yapmalarına sebep olduğunun altını çiziyor.
Elizabeth ve girişimi Theranos’u 2016’nın kalan günleri ve 2017’de hangi gelişmelerin beklediği merak konusu. Özellikle yeni ürünleri olan “miniLab” ile şirket değerinin tekrar artıp artmayacağı merak konusu.
Kaynaklar:
https://www.aacc.org/publications/cln/cln-stat/2016/july/5/theranos-to-present-technology
http://edition.cnn.com/2016/08/01/health/elizabeth-holmes-theranos-rise-fall/index.html A
