Zooloji
Vahşi Kuşlarda Cinsiyet Değişimi Sanılandan Daha Yaygın
Balık, amfibi ve sürüngenlerde bilinen cinsiyet değişimi, kuşlarda nadiren gözlemlenmişti. Ancak Biology Letters dergisinde 13 Ağustos’ta yayımlanan yeni çalışma, bunun doğada sanılandan daha sık yaşandığını gösterdi. Araştırmada, Avustralya sakini beş kuş türü incelendi: Avustralya saksağanı, gülüşcü kookaburra, tepelikli güvercin, gökkuşağı lori ve pullu lori.
Yaban hayatı hastanelerinde tedavi görmüş ve daha sonra ölmüş kuşların DNA’sı ile üreme organları karşılaştırıldı. Sonuçta üç tip cinsiyet değişimi tespit edildi: Genetik erkek olup tamamen dişi özelliklere sahip bireyler, genetik dişi olup tamamen erkek özelliklere sahip bireyler ve hem testis hem yumurtalık dokusuna sahip bireyler. En dikkat çekici vaka ise genetik olarak erkek olan bir kookaburranın, üreme kanalı (oviduct) genişlemiş ve yumurta üretimi sonrası tipik belirtiler göstermesiydi.
Araştırmaya göre bu durum, popülasyonun üreme başarısını etkileyebilir. Cinsiyet oranındaki dengesizlik, eş seçiminde değişim, popülasyon küçülmesi ve hatta tür düşüşüne yol açabilir. Bu da özellikle nesli tehlikede olan türler için kritik bir risk anlamına geliyor.
Sebep Hâlâ Belirsiz:
Bilim insanları, kuşlarda cinsiyet değişiminin nedenlerini henüz net olarak bilmiyor. Ancak yüksek stres hormonu seviyeleri veya çevredeki endokrin bozucu kimyasalların bu süreci etkileyebileceği düşünülüyor. Önceki çalışmalar, kanalizasyon yakınlarında gelişen böceklerde bu tür kimyasalların biriktiğini ve kuşların beslenme yoluyla bunlara maruz kalabildiğini ortaya koymuştu.
Çalışma, Avustralya kuşları için bu konuda ilk kapsamlı verileri sunuyor. Araştırmacılar, cinsiyet değişiminin kuş türlerinin korunmasında ve bilimsel çalışmaların doğruluğunda göz önünde bulundurulması gerektiğini vurguluyor.
