Biomedya - Biyoteknoloji & Yaşam Bilimleri

Gerçekleşen ölümlerin yarısında isli, partikül yüklü kirlilik üreten kömür, diğer yarısında ise doğalgaz ve petrolü etkisi büyük. Araştırma raporunda, fosil yakıt yanmasına bağlı erken ölümlerin yaklaşık yüzde 80'inin Güney Asya veya Doğu Asya'da gerçekleştiği belirtildi. Çalışmanın baş yazarı ve Washington Üniversitesi'nde araştırma görevlisi olan Erin McDuffie yaptığı açıklamada, "Temel hedefimiz PM2.5 kirliliğinin ana kaynaklarını belirlemek ve bu kaynakların dünya çapında nasıl değiştiğini anlamaktı. Bazı ülkelerde, sonuçlarımız, bölgelerindeki ana kaynaklar hakkında sahip oldukları ilk bilgilerden bazıları."dedi.

İnce partikül kirliliği çok kolay solunabildiği ve kan dolaşımına karışabildiği için kalp hastalığı, diyabet, KOAH, akciğer kanseri ve felç gibi bir dizi hastalığa sebep olabilir. Daha önce araştırmacılar PM2.5 ile böbrek yetmezliği ve Parkinson gibi daha az belirgin olan diğer hastalıklar arasında bağlantılar buldular. PM2.5'e uzun süre maruz kalmış kişiler de COVID ile hastalanırlarsa hastaneye yatma riski daha yüksek. Araştırmacılar, 1970'den 2017'ye kadar aylık kirlilik ve kaynak verilerini topladı ve uydu verileriyle birlikte küresel bir hava kalitesi modeli aracılığıyla çalıştırdı. Sonuç, yaklaşık 1 km2 çözünürlüğe sahip küresel bir dış mekân PM2.5 haritası ortaya çıktı. Oradan, dünyanın çeşitli yerlerinde yaşayan insanlar için ortalama dış mekân maruziyetini tahmin ettiler. 

Çalışma, kâr amacı gütmeyen Sağlık Etkileri Enstitüsü tarafından koordine edildi ve ortak yazarları, Washington Üniversitesi'nde enerji, çevre ve kimya mühendisliği profesörü olan Randall Martin ve British Columbia Üniversitesi'nde nüfus ve halk sağlığı profesörü olan Michael Brauer idi.

Güney Asya ve Doğu Asya gibi bölgelerde ve bazı Doğu ve Orta Avrupa ülkelerinde kömür, fosil yakıtların yanmasından kaynaklanan erken ölümlerin çoğuna neden oluyor. Bunun nedeni kısmen bu bölgelerin kömüre bağımlı olması ve düzenlemelerinin genellikle başka yerlerdeki kadar katı olmamasıdır. Kömür, petrol ve doğal gaza daha az bağımlı olan Kuzey Amerika ve Batı Avrupa gibi bölgelerde fosil yakıtla ilgili partikül kirliliğinden kaynaklanan ölümlerin çoğuna neden oluyor. Araştırmaya göre, nispeten katı temiz hava yasalarına sahip bir ülke olan ABD'de bile, fosil yakıtlardan kaynaklanan ince partikül kirliliği yılda yaklaşık 20.000 ölümden sorumludur.

Merkezi Columbia Bölgesi'nde bulunan kuruluş, genellikle ABD Çevre Koruma Ajansı'ndan ve dünya çapındaki motorlu taşıt endüstrisinden dengeli bir fon aldığını söylüyor. Bu özel çalışmanın Bloomberg Philanthropies tarafından finanse edildiğini söylendi. Bilimsel bir dergide yayımlanmamış olmasına rağmen, enstitünün çalışmalarına dahil olmayan uzmanlar tarafından incelendi.

Çalışma, fosil yakıt partikül kirliliğinin küresel etkilerini tahmin etmeye çalıştığından, bulguları muhtemelen tek bir bölge veya ülkeye odaklanabilecek kadar doğru değil. Sonuçların kesinliği, temel alınan verilerin kalitesine de bağlıydı; bazı ülkeler diğerlerinden daha yüksek kaliteli hava kirliliği verileri toplar. Bu, PM2.5 maruziyetini erken ölümle ilişkilendiren ilk çalışma değil, ancak fosil yakıtların küresel yükünün bir bölümünü bağlam içine alan coğrafi olarak daha kapsamlı raporlardan biri.