Biomedya - Biyoteknoloji & Yaşam Bilimleri

Alzheimer hastalığıyla ilişkili yeni bir protein RIKEN Beyin Bilimi Merkezi (CBS) araştırmacıları tarafından tanımlandı. CAPON, etkileşimleriyle demans belirtileri ve beyin hücreleri ölümlerine yol açtığı çok iyi bilinen iki Alzheimer sorumlusu, amiloid plaklar ve tau patolojisi arasındaki bağlantıyı aydınlatabilir. RIKEN CBS’den Takaomi Saido grubunun bu son bulguları yeni bir Alzheimer fare modelini kullanıyor.

Alzheimer hastalığı; beyinde amiloid-ß plakları ve tau patolojisi olarak da bilinen nörofibril yumakların oluşmasıyla karakterize olan, karmaşık ve yıkıcı bir hastalıktır. Bu olguların arasındaki bağlantıyı inceleyen araştırma ekibi tau’ya bağlanan bir protein olan CAPON’ı tanımladı. CAPON geni diğer psikiyatrik hastalıklar için bir risk olarak biliniyor ve Alzheimer’a diğer psikiyatrik belirtilerde eşlik edebildiğinden ekip, CAPON geninin bu koşullarla bağlantılı olabileceğini tahmin ediyor. Gerçekten de Alzheimer’ın bir çeşidine sahip olan fareleri incelediklerinde; beyinde önemli bir hafıza merkezi olan hipokampüste CAPON birikimi olduğunu gördüler. Dahası, CAPON birikimi amiloid-ß patolojisi olduğu durumlarda çok daha fazlaydı.

Yeni bir App/MAPT çifte vuruş süreci kullanarak oluşturdukları bir diğer Alzheimer fare modelinde, ekip CAPON DNA’sını beyine yerleştirdi. Bu da CAPON’ın aşırı anlatım yapmasına neden oldu. Bu fareler belirgin ölçüde nörodejenerasyon, yüksek miktarda tau ve hipokampüslerinde büzülme gösterdiler. RIKEN CBS’den baş araştırmacı Shoko Hashimoto şöyle bahsediyor; “Olası sonuca göre CAPON birikimindeki artış Alzheimer bağlantılı patolojiyi tetikliyor. CAPON’dan kaynaklanan hücre ölümü birçok farklı yolak aracılığıyla da gerçekleşse bile bu proteinin kesinlikle nöroimflamasyon ve tau patolojisi arasında kolaylaştırıcı bir etmen olduğunu düşünüyoruz.”

Bu, insan benzeri MAPT’ler ve patojenik mutasyonlar içeren App genlerine sahip olmaları için tasarlanmış farelerde App/MAPT çifte vuruşunu kullanan ilk çalışma.

CAPON birikimi Alzheimer patolojisini tetikliyorsa, ekip CAPON yetersizliğinin de tam tersi etkiye yol açabileceğini düşündü. Bunu sınamak için tipik olarak artmış tau patolojisine sahip başka bir Alzheimer model faresinde CAPON’u ortadan kaldırdılar. CAPON eksikliğinin daha az tau’ya, daha az amiloid-ß’ya, daha az nörodejenerasyona ve beyinde daha az atrofiye sebep olduğunu buldular. Dolayısıyla Alzheimer’lı farelerde CAPON seviyesinin azaltılması etkin olarak birçok fizyolojik Alzheimer belirtisini azalttı.

Saido şöyle devam ediyor; “Nörodejenerasyon karmaşık bir süreç ama CAPON’ın amiloid-ß plaklar, tau ve hücre ölümünde önemli bir aracı olduğunu düşünüyoruz. Bu bağlantıyı ilaçlarla kırmak Alzheimer’ı tedavi etmede umut vaat eden bir yöntem. Laboratuvarımızda geliştirilen App/MAPT çifte vuruşlu fareler Alzheimer araştırmaları alanında gelişmiş bir araç.”

Çalışma Nature Communications’da 3 Haziran’da yayınlandı.

Kaynak: Sciencedaily