Aslı Nur Akaydın
NASA’nın Bulgularına Göre Uzayda Yaşamak DNA’nızı Değiştiriyor
İki yıl önce NASA, uzun süre uzayda yer çekimsiz ortama maruz kalmanın insan vücuduna neler yaptığını belirlemek adına benzersiz bir deneye başladı. Bunu yapabilmek için, ikiz kardeşler Scott ve Mark Kelly’yi seçtiler ve Scott bir yıllığına Uluslararası Uzay İstasyonu’na gönderilirken Mark dünyada kaldı.
Scott geri döndüğünde kardeşiyle birlikte, vücutlarını karşılaştırıp nelerin değiştiğini her açıdan gözlemlemek için tasarlanan bir dizi deneye tabi tutuldular. Sıfır yerçekiminin Scott Kelly’yi DNA bazında nasıl etkilediğine dair yeni bir keşif de dahil olmak üzere bu deneylerin bazıları yayınlandı.
Çalışmaya göre, Scott’ın DNA’sı yoğun miktarda metilasyona maruz kalmanın izlerini taşıyor. Metilasyon hücrelerin, DNA moleküllerine metil grupları isimli kimyasallar bağlamasıyla gerçekleşen süreçtir. Bu vücudunuzun belli genleri aktive ya da inaktive etmekte kullandığı tamamıyla normal bir işlemdir ve bedeniniz metilasyonu sürekli olarak yaşar.
Ama Scott Kelly uzayda geçirdiği süre boyunca metilasyonu kardeşi Mark’a kıyasla çok daha yüksek seviyede yaşadı. Bu muhtemelen vücudunun, tamamen farklı bir çevrede yer çekimi yokluğuna daha kolay alışmasına yardımcı olmak için yaptığı bir düzenleme.
“Uzaydaki gen anlatımına baktığımızda gördüğümüz en ilginç şeylerden biri de, insan vücudu uzaya çıktığı anda sanki havai fişeklerin atılması gibi gerçekten bir patlama olmasıydı.” diyor araştırmacı Chris Mason. “Bu çalışmayla, binlerce ve binlerce genin nasıl açılıp kapanarak değiştiklerini gördük. Bu bir astronot uzaya çıkar çıkmaz gerçekleşiyor.”
Bu bilgilerle, bilim insanları uzayda uzun vakit geçirdiğimizde vücudumuza neler olduğunu daha iyi anlayabilecekler. Bu özellikle de birkaç on yıl içinde insanları Mars’a ya da NASA’nın önerisini verdiği, Ay’ın yörüngesine kurulacak olan Derin Uzay Geçidi (Deep Space Gateway)’ne göndermeye başladığımızda oldukça önemli hale gelecek.
Kaynak: https://www.popularmechanics.com/science/health/news/a28818/living-in-space-changes-your-dna-nasa-finds/
