Aslı Nur Akaydın
Diyabet ilaçları Alzheimer hastalığının semptomlarını iyileştirmede umut vadediyor
Bu mekanizma, beyinin farklı bölümlerinde enflamasyona, dolayısıyla glikoz intoleransına, hafıza bozukluklarına ve nöronlar arasındaki sinaps denen bağlantılarda dejenerasyona yol açan bir yolağı içinde barındırıyor. Bu keşif beyin sağlığını korumada yeni tedavi yöntemlerine kapı açabilir. Bu sonuçlar 16 Mayıs 2018’de Vancouver’deki 2018 Kanada Nörobilim Toplantısı’nda sunuldu.
Alzheimer hastalığı karmaşık bir hastalık. Sağlık uzmanları ve araştırmacılar Alzheimer hastalığının, sadece hafızayı değil ayrıca; uykuyu, iştahı, duygu durumunu (çoğunlukla depresyona yol açıyor) etkilediğinin gün geçtikçe daha fazla farkına varıyorlar. İlgi çekici kanıtın ortaya koyduğuna göre klasik olarak hafızayla ilişkili olmayan beyin bölgeleri bu hastalıktan etkileniyor.
Alzheimer ve Tip 2 diyabet, ikisi de dünya genelinde görülme sıklığı gittikçe artan hastalıklar. Çalışmalar Alzheimer’ın Tip 2 diyabet için bir risk faktörü olduğunu gösterdi ve bunun tersi de geçerli. Bu nedenle Dr. Felice ve ekibi ikisinin birlikte görülmesini açıklayabilecek ortak etmenleri araştırdılar.
Dr. Felice, “Alzheimer’lı beynin insüline daha az tepki verdiğini biliyoruz, bu aynı zamanda bu hastalıkların yolaklarındaki bazı çapraz iletişim formlarının da bir göstergesi. Alzheimer hastalığının hafızayla alakalı olmayan semptomlarına baktığımızda bu hastalığın karmaşık doğasını ve etkilediği farklı yolakları daha iyi anlıyoruz,” diyor.
Fare ve insan olmayan primatlardaki Alzheimer hastalığı modelleri üstünde yaptığı araştırması, beyinde enflamasyona neden olan ve bunun sonucunda insülin sinyalizasyonuyla endoplazmik retikulum stresini etkileyen bir yolağı tanımlamasını sağladı. İnsülinin ya da insülin sinyalinin azalma olması diyabet hastalarında yüksek kan şekeri değerlerinden sorumludur, endoplazmik retikulum stresi ise hücre hasarının bir ölçüsüdür ve hücre ölümüne yol açabilir.
Alzheimer ve diyabet arasındaki moleküler bağlantılar diyabet karşıtı ajanlara dayanan yeni tedavi stratejileri ortaya atıyor. Önceki çalışmada, Dr. De Felica’nin ekibi diyabet ilacı liraglutide ile böyle bir stratejiyi test etti. Çalışmaları, ilacın bilişsel bozuklukları; insülin duyarlılığı değişiklikleri ve insan olmayan primat Alzheimer hastalığı modellerinde sinaps onarımıyla geri çevirebildiğini gösterdi.
De Felice, “Alzheimer hastalığının karmaşık semptomlarının gelişiminde rol oynayan yolağın daha net bir şekilde anlaşılması, bu yıkıcı hastalığın tedavisinde daha fazla iyileştirici hedefin tanımlanmasında ve beyin sağlığının korunmasında bir kilit nokta olacak,” diyor.
Kaynak: Kanada Nörobilim Birliği
Çeviri: https://www.alnmag.com/news/2018/05/diabetes-drugs-show-promise-treat-symptoms-alzheimers-disease
