Ekoloji
Köpekbalıkları da Tıpkı Bizim Gibi Uyuyorlar
Köpekbalıklarının hiç uyumadığı hakkındaki söylenti, bazı köpekbalıklarının nefes almalarını kolaylaştırmak için hareket sürekli halinde kalmaları gerektiği gerçeği ile pek çokları tarafından doğru kabul edilmişti. Öte yandan yapılan yeni bir araştırma ile anekdot niteliğindeki kanıtların ve yapılmış olan diğer araştırmaları doğruladı: Köpekbalıkları da tıpkı bizim gibi uyuyorlar.
Batı Avustralya Üniversitesi'nden ekofizyolog Michael Kelly tarafından yönetilen ekip, "Köpekbalıklarında uykunun ilk fizyolojik kanıtını sağladık" diyerek bulgularını paylaştılar.
Kuşlarda, memelilerde ve hatta ahtapotlarda iki uyku evresi iyi bilinmektedir. Her evrenin fizyolojimizde önemli bir rolü olduğunu düşünebilirsiniz, ancak soğukkanlı omurgasız hayvanlarda bu süreç hakkında çok az şey bilinmektedir. Böylece ekip, daha önce gece hayvanları olduğunu keşfettikleri Cephaloscyllium isabellum’un uyku belirtilerini araştırdı.
Daha önce yapılan bir çalışmada araştırmacılar, bir köpekbalığının dinleniyormuş gibi göründüğünde tepki vermesi için daha fazla elektriksel uyarmaya ihtiyaç duyulduğunu göstermişlerdi, ancak bu dinlenme durumunun uyku olduğunu hiç doğrulayamadılar.
Köpekbalıklarını 24 saat boyunca izleyen araştırmacılar, bu dinlenme dönemlerinde oksijen seviyelerinin sürekli olarak azaldığını da ortaya çıkardılar. Dahası bu durumda 5 dakikadan fazla duranların gerçekten de uykuda olduğu doğrulandı.
Kelly ve ekibi, "Uyuyan köpekbalıkları sadece uyarıya karşı duyarlılığı azalmakla kalmıyor, aynı zamanda daha düşük metabolik hıza da sahipler" şeklinde açıklamada bulundular.
Köpekbalıkları gün içinde daha sık uyurlarken gözlerini kapattılar. Gözlerin kapanması uyku durumundan çok ışığın varlığı gibi dış faktörlerle daha bağlantılı. Gece boyunca, köpekbalıklarının yüzde 38'i gözlerini açık tuttular. Diğer göstergeler ise derin uykuda olduklarını öne sürdü.
Ekip, köpekbalığının uyuduğunu gösteren en iyi belirtinin duruşları olduğunu buldu. Köpekbalıkları uyurlarken vücutlarını düz tutuyorlar. Bu köpekbalığı türü (Cephaloscyllium isabellum), oksijenli suyun hareketsizken solungaçlarından akmasını sağlayan yanak (yüz kası) pompaları sayesinde uzun süre hareketsiz kalabilir. Kötü şöhretli büyük beyaz (Carcharodon carcharias) gibi diğer köpekbalığı türleri, bu pompaya sahip değildirler. Oksijenli suyu ağızlarına ve solungaçlarına itebilmek için ileriye doğru yüzerler. Bu, ram havalandırması olarak bilinir.
