Biomedya - Biyoteknoloji & Yaşam Bilimleri

Klonlanmış ilk kara ayaklı gelincik bir yaşına bastı ve artık çiftleşebileceği olgunluğa ulaştı. Bu nedenle, ABD’nin Kolorado eyaletindeki bir koruma merkezinde tutulan Elizabeth Ann için dikkatle eş adayı aranıyor. Uzmanlar, Latince adı Mustella nigripes olan kara ayaklı gelinciklerin çiftleşme mevsimlerinde pek de iyi huylu olmadığını belirtti. Bu yüzden de Elizabeth için nazik bir eş aranıyor. Elizabeth’in bile kendisine çok yaklaşan bakıcılara genelde hırlayarak karşılık vermesi göz önüne alındığında bu epey zor bir iş olacak gibi.

San Diego Hayvanat Bahçesi'nde görev alan hayvan koruma uzmanı Oliver Ryder, "Kara ayaklı gelincikler söz konusu olduğunda, çiftleşme senaryosu biraz zorlaşabilir. Elizabeth Ann'in yaralanmasını istemeyiz. O çok değerli. Daha önce yavru sahibi olmuş, deneyimli bir erkeğe ihtiyacımız var, yani kısır olmamalı. Bugün birçok kara ayaklı yaban gelinciği kısır" dedi.

Kara ayaklı gelincikler; yaklaşık 60 santimetre uzunluğundadır ve yüzünde, ayaklarında ve kuyruğunda siyah lekeler olan küçük, ama huysuz yırtıcılardır. Eskiden Orta Amerika’da yaygın görülen bu yırtıcıların neslinin çiftçilik nedeniyle 1970’lerde tükendiği düşünülüyordu, ancak 1981'de Wyoming eyaletinden bir çiftlik sahibi arazisinde bir koloni buldu. Uzmanlar o zamandan beri bu gelincikleri koruma altında tutuyor ve popülasyonu artırmaya çalışıyorlar. 1990'lardan beri sürdürülen yetiştirme programları sayesinde binlerce kara ayaklı gelincik ABD, Kanada ve Meksika'da doğaya salındı.

Öte yandan, bu hayvanların hepsi, birbiriyle yakın akraba olan 7 kara ayaklı gelinciğin torunları. Bu yüzden ortaya çıkan genetik benzerlik bazı sağlık sorunlarına yol açıyor. Örneğin mevcut hayvanların bağırsak parazitine ve silvatik vebaya yatkınlığı bulunmakta. Uzmanlara göre Elizabeth Ann bu durumu tersine çevirebilir ve koloniye taze gen akışı sağlayabilir.

Bunun nedeni ise Elizabeth’in 30 yıl önce ölen bir hayvanın genleriyle klonlanması. Bilim insanları 1996'da Koyun Dolly'yi yapabilmek için İskoçya'da kullanılan teknolojinin aynısını bu gelincik üzerinde kullanmaya karar vermişti. Böylece ilk klon gelincik, 10 Aralık 2021’de dünyaya gelmişti. Gelinciğe genlerini veren Willa adlı hayvan 1988’de hayatını kaybetmişti ve bu 7'li arasında yer almıyordu.

Ryder, "Elizabeth Ann, genetik çeşitliliğin hazinesi. Biyoçeşitliliği kaybediyoruz ve vahşi hayvanların gen havuzları küçüldüğü için artık her türden nesli tükenmekte olan hayvandan hücre almalıyız. Elimizde hücre olduğunda Elizabeth Ann'le birlikte kara ayaklı yaban gelinciği için yapmayı umduğumuz şeyi gelecekte diğer türler için de yapabiliriz.

Makale:livescience.com