Biomedya - Biyoteknoloji & Yaşam Bilimleri

Gizemli hominid türünden bir birey, yaklaşık 3,66 milyon yıl önce Doğu Afrika'da bulunan ıslak, volkanik kül tarlasında uzun adımlarla yürüdü ve arkasında bir avuç ayak izi bıraktı.

Yeni bir çalışma bulgusu olan Tanzanya'nın Laetoli sahasındaki kısmi kazılarından bu yana büyük ölçüde göz ardı edilen bu beş antik izlenim, bir hominid tarafından dik yürümenin ayırt edici özelliklerini gösteriyor. Araştırmacılar daha önce onları sınıflandırmanın zor olduğunu düşünmüştü, muhtemelen ayakta birkaç adım atan genç bir ayı tarafından üretilmişti.

1978 yılında bulunan Lucy türüne ait ayak izleriyle benzetilmiş fakat Australopithecus afarensis türünden farklı olduğu anlaşılmıştı. Bilinmeye bu türün ayak izinin şekli duruşu ve tamamen farklı.

Ohio Üniversitesi Heritage College of Osteopathic Medicine'den paleoantropolog Ellison McNutt; "Farklı hominid türler bu Doğu Afrika manzarasında aşağı yukarı aynı anda yürüdüler, her biri farklı şekillerde hareket etti." diyor.

Doğu Afrika'da bulunan 3 milyon yıldan daha eski fosil çeneleri, Lucy'nin toplumunun yakınında yaşayan A. deyiremeda adlı bir türden gelmiş olabilir, ancak Laetoli buluntularıyla karşılaştırılabilecek çeneli ayak fosilleri bulunamadı. Kavrayıcı parmakları olan ve kavisleri olmayan bir Doğu Afrika hominidinden alınan 3,4 milyon yıllık ayak fosilleri ve 4,4 milyon yaşındaki Ardipithecus ramidus'un olağandışı ayak fosilleri de bir eşleşme sağlamadı. Paleoantropolog Jeremy DeSilva tarafından denetlenen Dartmouth Koleji yüksek lisans öğrencisi olarak yeni araştırmayı başlatan McNutt, bu nedenle bu hominidlerin hiçbirinin Laetoli baskısını yapamayacağını söylüyor.

Lucy'nin türlerine ait ayak izleri bazı açılardan iki yıl önce ortaya çıkarılan izlenimlerden farklı olduğu için, birçok araştırmacı bir hominidin beş adımlı yolu yaptığından şüpheleniyor, bazıları ise bunun yerine bir ayıdan şüpheleniyordu. Yeni araştırmaya katılmayan Washington DC'deki George Washington Üniversitesi'nden paleoantropolog Bernard Wood, son analizin bu öneriyi çürüttüğünü söylüyor. Wood; "Bir değil, iki [hominid] 3,66 milyon yıl önce Laetoli'de izlerini bıraktı."dedi.

McNutt, deSilva ve meslektaşları, Haziran 2019'da beş Laetoli ayak izini tamamen kazdılar ve temizlediler. Ardından antik izleri ölçtüler, fotoğrafladılar ve 3 boyutlu olarak taradılar. Baskı boyutları, muhtemelen henüz olgunluğa erişmemiş, nispeten kısa bir kişi tarafından yapıldığını gösteriyordu. McNutt'un grubu, özellikle iyi korunmuş iki ardışık ayak izine odaklandı. Laetoli bireyinin ayak şekilleri, oranları ve adım özellikleri, aynı bölgedeki A. afarensis bireylerinden çeşitli şekillerde farklılık göstermiştir. Baskılar ayrıca, dik yürüyen modern genç kara ayılar ve modern şempanzelerin, tipik olarak ayakkabı giymeyen veya yaklaşık 12 bin ila 10 bin yıl öncesine ait Doğu Afrikalı avcı-toplayıcıların ayak izlerinin günümüz Doğu Afrika Daasanach insanlarınınkilerle de uyuşmuyordu. 

Araştırmacılar, Laetoli bireyinin A. afarensis veya insanlardan daha geniş, şempanzeye benzer bir ayağa sahip olduğunu söylüyor. Başparmağı ikinci parmaktan biraz dışarı çıkmış ama şempanzelerde görülen derecede değil. Antik yollarda dengeli, dik bir yürüyüşün işaretleri, kalçaların altına yerleştirilmiş insan benzeri dizlerden, iki bacaklı bir adımı veya her ikisini de stabilize etmek için yönlendirilmiş insan benzeri kalçalardan kaynaklanıyordu.

Bir adımda, Laetoli bireyinin sol bacağı sağ bacağının önüne geçti ve önceki izlenimin hemen önünde bir sol ayak izi bıraktı. İnsanlar dengeyi yeniden kazanmaya çalışırken bu şekilde çapraz adım atabilirler. Ancak McNutt'un ekibi, yeni analiz edilen Laetoli ayak izlerinin, belki de dik durmak için çapraz adım atan bir A. afarensis bireyinin yaptığı lekeli izlenimleri temsil ettiğinden şüphe duyuyor. McNutt'un ekibi, bunun kısmen, her zamanki gibi yürüyen ve ardından çapraz adım atan Daasanach insanlarının ayak izlerinin büyük ölçüde aynı göründüğü için olduğunu buldu. Bilim adamları, ayılar ve şempanzelerin, Laetoli bireyi gibi yürümelerini ve muhtemelen çapraz adım atmalarını engelleyen diz ve kalça düzenlemeleri nedeniyle nispeten geniş bir duruş sergilediğini söylüyor.

Lehman Koleji ve Amerikan Müzesi'nden paleoantropolog William Harcourt-Smith, antik ayak izlerinden yalnızca ikisinin kapsamlı bir şekilde analiz edilebilecek kadar eksiksiz olduğu göz önüne alındığında, bir hominid dışında bir maymunun Laetoli izlenimleri yaratması olasılığının göz ardı edilemeyeceğini söylüyor.

Kaynak:sciencenews.org