Biomedya - Biyoteknoloji & Yaşam Bilimleri

Gelenekten bugüne: Kızılötesi saunanın kökeni

Kızılötesi saunalar, 1893’te Dr. John Harvey Kellogg tarafından geliştirilen “Elektrikli Işık Banyosu”na kadar uzanıyor. Isıyı doğrudan vücuda ileten bu cihazlar, geleneksel saunaların aksine havayı değil vücudu ısıtıyor ve maksimum 60°C sıcaklığa ulaşıyor.

DISC Sports & Spine Center’dan Spor Hekimi Dr. Vivek Babaria’ya göre, bu teknoloji post-COVID dönemde özellikle kas ağrısı yaşayanlar ve rahatlama arayanlar arasında popülerlik kazandı.

Bilimsel dayanaklar neler?

Dr. Babaria, infrared ışınlarının cilt altında 2-5 cm derinliğe kadar nüfuz edebildiğini, bu durumun mitokondrileri uyararak hücresel enerji üretimini artırabileceğini belirtiyor. Ancak bu etkilerin doğrudan kanıtlandığını söylemek için henüz erken.

“Teorik olarak mantıklı, ama bilimsel yayınlarda hala net veriler yok,” diyor Babaria.

Yine de bazı bilimsel çalışmalar umut veriyor:

• 2021 tarihli bir meta-analiz, ısı terapisinin tansiyonu düşürdüğünü ve damar sağlığını iyileştirdiğini ortaya koydu.

• 2022 ve 2015’te yayınlanan küçük çaplı çalışmalar, kızılötesi saunaların egzersiz sonrası kas ağrılarını azalttığını gösterdi.

• 2009 tarihli bir araştırma, romatoid artrit hastalarında kısa vadeli ağrı ve sertlik azalması gözlemledi.

• 2019’daki bir çalışmada, yaşlı bireylerde sauna içinde yoga yapmanın esnekliği artırdığı görüldü.

“Detoks” iddiasına eleştirel bakış

Kızılötesi saunalar sıklıkla “detoks” etkisiyle pazarlanıyor. Ancak uzmanlar bu konuda temkinli. Dr. Babaria, terlemenin cilt gözeneklerinin görünümünü iyileştirebileceğini, ancak asıl detoksifikasyonun karaciğer ve lenf sistemi tarafından yapıldığını vurguluyor.

“Gerçek bir detoks için saunadan ziyade vücudun iç sistemleri çalışır,” diyor.

Kimler kullanmalı, kimler uzak durmalı?

Kızılötesi sauna kullanımı herkes için uygun değil. Özellikle şu gruplar dikkatli olmalı:

• Tiroid rahatsızlığı olanlar

• Kalp-damar hastaları

• Otoimmün hastalığı bulunan bireyler

• Diyabetik nöropati nedeniyle sıcaklık hissinde sorun yaşayanlar

Babaria, günlük kullanımın 15-20 dakikayı geçmemesi ve bol su ya da elektrolitli içeceklerle desteklenmesi gerektiğini söylüyor.

Sonuç: Faydası var, ama mucize beklemeyin

Kızılötesi saunaların birçok fizyolojik süreci olumlu etkileyebileceğine dair işaretler olsa da, mucizevi faydalar beklemek için henüz erken. Ancak kas gevşetme, zihinsel rahatlama, ağrı kontrolü ve esneklik gibi alanlarda dikkat çekici sonuçlar sunabiliyor.

“Sadece zihinsel olarak iyi hissetmenizi sağlıyorsa bile, bu vücudu pozitif yönde etkileyebilir,” diyor Babaria.