Araştırma
Video Oyunlarının Şaşırtıcı Faydaları
Video oyunları hakkında birçok olumsuz klişe bulunuyor.
Elbette, oyunlara aşırı odaklanmak ve hayatın diğer yönlerini ihmal etmek olumsuz sonuçlara yol açabilir — Dünya Sağlık Örgütü’nün video oyun bağımlılığını bir akıl sağlığı bozukluğu olarak tanımasının bir nedeni var.
Ancak video oyunları doğası gereği olumsuz değildir. Atari’nin 50 yıl önce Pong’u piyasaya sürmesinden bu yana, video oyunlarının beyin üzerindeki etkileri üzerine birçok araştırma yapıldı — ve bu etkilerin hepsi kötü değil. İşte araştırmalara göre video oyunlarının bazı potansiyel faydaları:
Bilişsel becerileri artırmak
Hollanda’daki Radboud Üniversitesi’nden Isabela Granic, Adam Lobel ve Rutger C. M. E. Engels tarafından 2013’te American Psychologist dergisinde yayımlanan bir araştırma, onlarca yıllık verileri analiz ederek oyun oynamanın faydalarını ortaya koydu. Özellikle nişancı oyunlarında, mekânsal becerilerin geliştiği vurgulandı.
Araştırmacılar, "Ticari olarak satılan nişancı video oyunlarının kazandırdığı mekânsal beceriler, bu becerileri geliştirmeyi amaçlayan lise ve üniversite düzeyindeki resmi derslerin etkileriyle karşılaştırılabilir," dedi.
Ayrıca, problem çözme yeteneklerinin de keskinleştiği belirtildi. Bir oyun oynamak, karşılaşılan problemleri çözmek anlamına gelir ve araştırmalar da bunu destekliyor. "Şiddet içerse de içermese de herhangi bir tür video oyunu oynamanın çocukların yaratıcı kapasitesini artırdığına dair kanıtlar artıyor," diye yazdılar. Bu durum şaşırtıcı değil. 2014 yılında, Portal 2 adlı oyunun bulmacalarının, eğitim amaçlı geliştirilen Lumosity uygulamasından daha fazla bilişsel gelişim sağladığını yazmıştık.
Başarısızlığı kabullenmeyi öğrenmek
Bazen oyun oynarken yaptığım hatalara gülmekten kendimi alamıyorum. Elbette bunda komik şekillerde ölmemin payı büyük ama asıl önemli olan, tekrar deneme şansı bulmam. Bu kişisel deneyim, araştırmalarla da destekleniyor. American Psychologist’te yayımlanan çalışmaya göre, video oyunları başarısızlığı bir öğrenme fırsatı olarak görmeyi öğretebiliyor.
"Bu oyun ortamlarının içine dalmak, oyunculara temel bir dersi öğretiyor: Başarısızlık karşısında sebat etmek değerli ödüller getirir," diyor araştırmacılar. Oyuncuların başarısızlığa "heyecan, ilgi ve sevinç" ile yanıt verdiklerini ekliyorlar.
Bu psikolojik olarak sağlıklı bir tepki. Hayat başarısızlıklarla dolu ve bunu bir meydan okuma olarak görmek büyük faydalar sağlar. Çalışma, Florida State Üniversitesi'nin 2013’te yaptığı bir başka araştırmaya atıfta bulunuyor. 100 üniversite öğrencisine anagramlar veriliyor. Kendini oyuncu olarak tanımlayanlar, zor bulmacalarda daha fazla vakit harcamaya istekli oluyor.
Zihinsel iyilik hali
COVID-19 pandemisinin ilk aylarında, Nintendo Switch gibi video oyun konsolları yüksek talep gördü. Japonya’da insanlar Switch veya PlayStation 5 almak için çekilişlere katılmak zorunda kaldı.
Bu durum, bazı insanların konsola ulaşabildiği, bazılarının ise ulaşamadığı doğal bir deney ortamı yarattı. Nature Human Behavior dergisinde yayımlanan ve 2020 ile 2022 yıllarında yaklaşık 100.000 katılımcıdan alınan anketlere dayanan bir araştırma, konsola sahip olmanın zihinsel sağlık açısından olumlu etkileri olduğunu ortaya koydu.
Her araştırma bu kadar net değil. 2021’de The Royal Society tarafından yayımlanan bir çalışmada, Animal Crossing: New Horizons ve Plants vs. Zombies oyuncularının verileri incelendi ve oyun oynamanın duygusal iyi oluş üzerinde "küçük ama olumlu" bir etkisi bulundu. Ancak bu sonuç daha büyük bir veriyle yapılan takip çalışmasında nötr çıktı. Oynadığınız oyun türü de etkili olabilir. Bazı oyunlar daha rahatlatıcıdır ve çevrimiçi arkadaşlarla oynamak, yalnız oynamaktan daha fazla sosyal fayda sağlayabilir.
Muhtemelen sosyal medyadan daha az zararlı
Video oyunlarına çok fazla zaman ayırıp hayatın diğer yönlerini ihmal etmemeniz gerektiği açık. Ancak yapabileceğiniz daha kötü şeyler de var. 2021’de Frontiers of Psychology dergisinde yayımlanan bir çalışma, sosyal medya ve video oyun bağımlılıklarının olumsuz etkilerini inceledi. Her ikisinin de zararları olduğu tespit edilse de, sosyal medyanın olumsuz etkileri oyunlara kıyasla daha büyüktü.
Araştırmacılar, “Ekran süresi ve sosyal medya kullanımının psikolojik sorunlar, düşük benlik algısı ve sosyal problemler üzerindeki etkileri, oyunların etkilerinden daha fazlaydı,” sonucuna ulaştı. Sosyal Medya Bozukluğu semptomları, İnternet Oyun Bozukluğu semptomlarına kıyasla psikosomatik belirtilerle daha güçlü bağlantılara sahipti.
Bu, oyunların iyi olmasından çok sosyal medyanın kötü olmasıyla ilgili olsa da, biri size oyun alışkanlığınız için laf ederse söyleyebileceğiniz bir şey olabilir.
Kaynak: Popsci.com
