Biomedya - Biyoteknoloji & Yaşam Bilimleri

Bu nadir yüksek kütleli ve kompakt ikili yıldız sistemindeki yıldızlar birbirleriyle özel bir tür süpernova ile sonuçlanacak bir çarpışma rotasındalar. Gökbilimciler, bir gün Ay'ımızdan 10 kat daha parlak olacak 1a tipi bir süpernova olarak patlamalarını bekliyorlar. Keşif, Nature Astronomy dergisinde 4 Nisan'da yayınlanan bir çalışmada detaylandırıldı.

Tip 1a süpernovalar nedir?

Uzayda süpernova bir yıldızın patlamasıdır. Parlak bir enerji ve ışık patlamasıyla sonuçlanırlar ve kısa bir süre için galaksileri gölgede bırakacak kadar parlak olabilirler.

Tip 1a süpernovalar özel bir kozmik patlama türüdür. Bir beyaz cüce - bir yıldızın yoğun kalıntı çekirdeği - çok fazla kütle aldığında meydana gelirler. Eski yıldız daha sonra kendi yerçekimine dayanamaz ve patlar. NASA'ya göre, tip 1a süpernovalar nadirdir ve Samanyolu'nda her 500 yılda bir meydana gelir. Buna kıyasla, genel süpernovalar yüzyılda yaklaşık iki ila üç kez meydana gelir.

Gökbilimciler uzun zamandır yörüngede dolanan iki beyaz cücenin çoğu tip 1a süpernova patlamasına neden olduğunu tahmin ediyor. Çift yakın yörüngedeyken, ikisinden daha ağır olan teorik olarak partnerinden malzeme biriktirir. Bu çekim yıldızlardan birinin ya da ikisinin birden patlamasına neden olur.

Kapımızın eşiğinde

Gökbilimcilerden oluşan bir ekip, bu yeni çalışmada ilk kez 1a tipi bir süpernova ile sonlanacak bir ikili yıldız sistemini gözlemledi. Yıldızların bize yakınlığı da işin cabası.

Çalışmanın ortak yazarı ve Birleşik Krallık'taki Warwick Üniversitesi'nde gökbilimci olan James Munday yaptığı açıklamada, “Yıllardır yerel ve büyük kütleli bir çift beyaz cüce ikilisi bekleniyordu, bu nedenle Galaktik kapımızın eşiğinde çok yüksek bir toplam kütleye sahip bu sistemi ilk gördüğümde hemen heyecanlandım” dedi.

Beyaz cüce çifti birbirlerinin etrafında yavaşça dönüyor ve yörüngelerinin tamamlanması 14 saatten fazla sürüyor. Milyarlarca yıl boyunca, yerçekimsel dalga radyasyonu iki yıldızın süpernova olayı başlayana kadar birbirlerine doğru spiral çizmelerine neden olacak. O zamana kadar o kadar hızlı hareket edecekler ki bir yörüngeyi sadece 30 ila 40 saniyede tamamlayacaklar.

Yeni yıldız sistemi aynı zamanda şimdiye kadar teyit edilen türünün en ağırı ve güneşimizin kütlesinin yaklaşık 1,56 katı. Gökbilimciler bu büyüklükte bir yıldızın patlamaya mahkum olduğunu söylüyorlar. Ancak bunun 23 milyar yıl daha gerçekleşmesi beklenmiyor. Dünya'ya bu kadar yakın olmasına rağmen, gezegenimizi tehlikeye atması beklenmiyor.

Çalışmanın ortak yazarı ve Warwick astronomu Ingrid Pelisoli yaptığı açıklamada “Bu çok önemli bir keşif” dedi. “Galaktik kapımızın eşiğinde böyle bir sistem bulmak, nispeten yaygın olmaları gerektiğinin bir göstergesidir, aksi takdirde onlarla karşılaşmak için çok daha uzağa bakmamız, galaksimizin daha büyük bir hacmini araştırmamız gerekirdi.”

23 milyar yıl sonrasına bakmak

Bu yıldız sisteminin süpernova olayı durumunda, kütlenin beyaz cücelerden birinden diğerine aktarılması bekleniyor. Ekibe göre sonuç, “dörtlü patlama yoluyla nadir ve karmaşık bir süpernova patlaması” olacak.

Kütle kazanan beyaz cücede, yüzey ilk olarak malzemeyi biriktirdiği yerde patlayacaktır. Çekirdeği ikinci olarak patlayacak ve her yöne malzeme fırlatacaktır. Ardından gelen malzeme diğer beyaz cüce ile çarpışacak ve üçüncü ve dördüncü patlamalar için tüm süreç tekrarlanacaktır.

Bu dört patlamanın enerji seviyeleri, insanoğlunun en güçlü nükleer bombasının yaklaşık bin trilyon katı olacak ve yıldızı tamamen yok edecektir. Yani bundan 23 milyar yıl sonra, bu süpernova gece gökyüzünde çok yoğun bir ışık noktası gibi görünecek. Güneş sistemimizin en büyük gezegeni olan Jüpiter'den 200.000 kat daha parlak olması bekleniyor.

Ekip şimdi diğer tip 1a süpernovaların çıkış noktalarını bulmak için gökyüzünü araştırıyor.

Pelisoli, “Tip 1a patlamalarının kökenine ilişkin gizemi çözmeye yavaş yavaş yaklaşıyoruz” dedi.

Kaynak: Popsci.com