Ekoloji
Yeni Somon Habitatı Oluşabilir
Yeni paylaşılan bir araştırmaya göre Batı Kuzey Amerika’nın Pasifik dağlarında eriyen buzullar 2100 yılına kadar yaklaşık 6150 kilometrelik yeni Pasifik somon habitatı oluşabileceğini gösterdi. Bilim insanları buzların altında bulunan anakaya açığa çıktığında arazi ve üzerinde yeni akarsuların oluşmasının potansiyel olarak ne kadar somon habitatının üretebileceğini görmek için Güney Britanya Kolumbiyası ile Orta Alaska arasındaki 46.000 buzulu ayırdı.
Farklı iklim değişikliği senaryoları altına buzulların geri çekilmesini modelleyen araştırmacılar, ılımlı bir sıcaklık artışı durumunda buzulların neredeyse Mississippi Nehri’nin uzunluğuna eşit potansiyelde yeni Pasifik somon habitatının ortaya çıkabileceğini keşfetti. Bu durum somon balığı için arzu edilen ortamların, geri çekilen buzullarla okyanusa bağlı düşük eğimli akarsular anlamına geliyor. Araştırma ekibi incelenen buzulların 31’inin bu kriterleri karşıladığı keşfetti.
Araştırmanın baş yazarı, Simon Fraser Üniversitesi mekânsal analisti Dr. Kara Pitman ortaya çıkan durum ile ilgili şu yorumu yapıyor; “Ortaya çıkan somon habitatının çoğunun Alaska'da ve sınırı aşan bölgede. Alaska sınırında, büyük kıyı buzullarının hala var olduğu yerde meydana geleceğini tahmin ediyoruz. Körfez Alaska alt bölgesinin en fazla kazancı elde edeceği tahmin ediliyor. 2100 yılına kadar somonların erişebildiği habitatta %27'lik bir artış olabilir. Yeni oluşan akarsularda koşullar sabitlendiğinde, somonlar bu alanları oldukça hızlı bir şekilde kolonize edebilir. Tüm somonların doğdukları akarsulara geri döndüğü yaygın bir yanlış kanıdır. Çoğu yapar, ancak bazı bireyler yolunu kaybeder ve yeni akarsulara göç eder. Eğer yumurtlamak için ortam ve koşullar uygunsa somon nüfusu hemen artabilir.” dedi.
Birmingham Üniversitesi'nden ortak yazar Profesör Alexander Milner, otuz yılı aşkın bir süredir güneydoğu Alaska'daki buzul geri çekilme ve somon popülasyonlarını araştırıyor. Milner’ın ekibi, Glacier Bay'deki Stonefly Creek'te, buzulların geri çekilmesinin 1970'lerin sonlarında yeni bir akıntıyı ortaya çıkardığı yerde çalıştı ve şu yorumda bulundu:
"Buzulların geri çekilmesi yeni akıntıda elverişli yumurtlama habitatı yarattıktan sonra somon kolonizasyonu nispeten hızlı bir şekilde gerçekleşebilir. Örneğin, Stonefly Creek 10 yıl içinde hızla büyüyen ve 5.000'den fazla yumurtaya ulaşan pembe somon tarafından kolonize edildi. Coho ve Sockeye dahil olmak üzere diğer türler de kolonize oldu. Somon balığı, özellikle bir gölün dereyle ilişkili olduğu yerlerde bulunurlar."
Araştırmacıların açıklamaları, yeni oluşturulan habitatın bazı yerlerde somon için olumlu olmasına rağmen genel olarak, iklim değişikliği hala bazı somon popülasyonları için ciddi zorluklar teşkil ediyor yönünde. Dr. Pitman, "Bir yandan, bu miktardaki yeni somon habitatı, bazı somon popülasyonları için yerel fırsatlar sağlayacaktır. Öte yandan, iklim değişikliği ve diğer insan etkileri, nehirlerin ısınması, akarsu akışlarındaki değişiklikler ve kötü okyanus koşulları yoluyla somonun hayatta kalmasını tehdit etmeye devam ediyor. İklim değişikliği, geleceğe giderek daha fazla bakmamız gerektiği anlamına geliyor. Türler için sadece günümüzdeki yaşam alanlarını koruyamayız, gelecekte hangi habitatlara güvenebileceklerini de düşünmemiz gerekiyor." dedi.
