Biomedya - Biyoteknoloji & Yaşam Bilimleri

Memeliler için uzun bir yaşamın sırlarından biri, onu arkadaşlar ve aile ile birlikte geçirmek olabilir. Yaklaşık 1000 memeli türünün yaşam sürelerinin ve sosyal yaşamlarının analizi, atlar ve şempanzeler gibi gruplar halinde yaşayan türlerin, gelincik ve kirpi gibi yalnız yaşayan hayvanlardan daha uzun yaşama eğiliminde olduklarını gösteriyor. Bulgu, memelilerde yaşam süresinin ve sosyal özelliklerin evrimsel olarak iç içe geçtiğini gösteriyor.  Araştırmacılar, memelilerin maksimum yaşam süresi geniş bir aralık olduğunu örneğin, en kısa ömürlü kır fareleri yaklaşık iki yıl hayatta kalırken, baş balinalar ( Balaena mysticetus) kabaca 200 yaşına ulaşabileceğini belirtti.

Pekin'deki Çin Bilimler Akademisi'nden evrimci biyolog Xuming Zhou, uzun ömürlülüğün evrimini anlamak için en uzun ömürlü memelileri incelerken, özellikle çıplak köstebek farelerine (Heterocephalus glaber) dikkat çekti. Kemirgenler son derece uzun ömürlüdür, bazen 30 yaşın üzerine çıkar. Ayrıca devasa, karmaşık, yeraltı toplumlarında yaşarlar. Buna karşılık, yalnız yaşayan altın hamster (Mesocricetus auratus) gibi diğer kemirgenler sadece yaklaşık dört yıl yaşarlar. Zhou, belirli memeli türleri üzerinde yapılan önceki bazı araştırmaların, sosyal davranışın uzun ömür üzerinde bir etkisi olduğunu gösterdiğini söyledi. Örneğin, güçlü, istikrarlı sosyal bağlara sahip dişi chacma babunları (Papio ursinus), onlarsız dişilerden daha uzun yaşar. Zhou ve meslektaşları, uzun ömür ile çok çeşitli memeli türlerinde paylaşılan sosyal alışkanlıklar arasında herhangi bir bağlantı olup olmadığını görmeye karar verdiler.

Araştırmacılar, 974 memeli türünün sosyal organizasyonu hakkında bilimsel literatürden bilgi derlediler. Daha sonra bu türleri üç kategoriye ayırdılar: yalnız yaşayan, çift yaşayan ve grup yaşayan. Araştırmacılar, bu üç grubu, memelilerin bilinen uzun ömürlülük verileriyle karşılaştırdıklarında, grup halinde yaşayan memelilerin, yalnız yaşayan türlerden 22 yıl daha uzun yaşama eğiliminde olduklarını buldular. Zhou ve meslektaşları daha sonra vücut kütlesini (daha büyük memeliler daha küçük olanlardan daha uzun yaşama eğilimindedir) ve tutulan sosyal bağların etkisini açıkladılar. Sert bir örnek sivri fareler ve yarasalardan gelir. Her ikisi de benzer şekilde küçük memelilerdir, ancak yalnız sivri fareler yalnızca birkaç yıl yaşarken çok daha sosyal yarasa türleri 30 veya 40 yıl yaşayabilir. 

Zhou, "Çok şaşırdık, çünkü gruplar halinde yaşayan bireyler aynı zamanda potansiyel çiftleşme ortakları ve yiyecek için rekabet gibi birçok maliyetle karşı karşıya kalıyor" dedi. Grup ortamlarında sık sık sosyal temas, bulaşıcı hastalıkların yayılmasını da teşvik edebilir. Ancak bir grup içinde yaşamanın da faydaları olduğunu söylüyor. Örneğin yırtıcı hayvanlara karşı korunmak için bir araya gelmek gibi. Birlikte yaşamak grup üyeleri birlikte yiyecek bularak ve toplayarak yiyecek arama verimliliğini artırırsa, açlıktan ölme riskini de azaltabilir. Bu faktörler, sosyal memelilerin daha uzun yaşamasına izin verebilir. Uzun bir yaşamın evrimi, grup halinde yaşayan türlerde daha olası olabilir. Bir grup içinde yaşamak, hayvanların, genlerini taşıyan aile üyelerinin hayatta kalmasına potansiyel olarak yardımcı olmalarına izin verir. İsviçre'deki Lozan Üniversitesi'nden evrimsel biyolog Laurent Keller, örnekleme çabasının çok büyük olması nedeniyle çalışmayı övdü. Keller, çalışmada kullanılan üç kategoride daha fazla sosyal organizasyon varyasyonu olduğunu ve göreceli sosyallik derecesinin gördüğünüz herhangi bir modeli etkileyebileceğini söyledi. 

Zhou ve ekibi, genlerin uzun ömür ile grup yaşamı arasındaki bağlantıyı nasıl oluşturabileceğine dair bir fikir edinmek için 94 memeli türünden beyin dokusu örnekleri aldı ve RNA'nın tam tamamlayıcısı olan transkriptomu analiz ederek farklı genlerin aktivite düzeyleri hakkında fikir verdi. Bu, genlerin açılıp açılmadığını veya genlerin hücrelere ne kadar protein üretme talimatı verdiğini ortaya çıkarabilir. Araştırmacılar, göreceli aktivite seviyeleri hem uzun ömür hem de öngörülen üç sosyal kategoriden biri ile ilişkili olan 31 gen buldular. Bu genlerin birçoğunun bağışıklık sisteminde, sosyal grup içinde yayılan patojenlere karşı önemli olabilecek rolleri var gibi görünüyor. Diğer genler, sosyal davranışları etkilediği düşünülen bazıları da dahil olmak üzere hormon düzenlemesiyle ilişkilendirildi. Zhou, bu genleri daha ayrıntılı incelerken, memelilerin sosyal alışkanlıklarının ve yaşam sürelerinin birlikte nasıl geliştiği hakkında daha fazla bilgi edinmeyi öngörüyor. 

Makale: nature.com