Biomedya - Biyoteknoloji & Yaşam Bilimleri

Mısır'ın en eski nekropolü onuru, M.Ö. 27. yüzyılda Eski Krallık'ın Üçüncü Hanedanlığı'nı başlatan hükümdar Firavun Djoser'e aittir. Memphis harabelerinin kuzeybatısındaki Sakkara'da MÖ 2.680 civarında inşa edilen altı katmanlı, dört kenarlı Djoser Basamaklı Piramidi, dekoratif tören yapılarıyla dolu geniş bir avlunun ortasında duruyordu. Eski Mısırlılar yaklaşık 205 metre yüksekliğindeki yapıyı inşa etmek için bir dizi araçtan yararlanırken, yeni bir çalışma daha önce bilinmeyen en az bir yardıma işaret ediyor: Yakındaki uzun bir gölü kullanan hidrolik kaldırma sistemi.

Kanıtlar, Fransa'nın CEA Paleoteknik Enstitüsü'ndeki disiplinler arası bir ekip tarafından 5 Ağustos'ta PLOS One dergisinde yayımlandı. Uydu görüntüleri, jeo-uzamsal veri analizi, havza bilgileri ve diğer teknikleri bir araya getiren araştırmacılar, Step Piramidi yakınında daha önce açıklanamayan bir yapının muhtemelen su ve tortuyu yakalamak için bir "kontrol barajı" işlevi gördüğünü varsayıyor. Binlerce yıl öncesine dayanan eski bir mühendislik yapısı olan kontrol barajları, su akışını kesmek ve yavaşlatmak için kullanılan nispeten basit tasarımlardır.

Djoser Piramidi'nin durumunda, bir su kaynağının birden fazla bölmeden geçtiği ve tortunun birbirini izleyen her bölmeden geçerken çökelmesine izin verdiği görülüyor. Bölmelerden geçtikten sonra, suyun bir kısmı muhtemelen inşaatçıların devasa yapı taşlarını istedikleri konumlara yükseltmelerine yardımcı olmak için inşa edilen piramit şaftlarına akmıştır. Özellikle ilginç olan, pek çok toplum filtreleme için kontrol barajları kullanmamış olsa da, piramitlerin aynı zamanda bir su arıtma tesisi olarak da hizmet vermiş olabileceğinin görülmesidir. Ayrıca Djoser Piramidi'nin barajı, bilinen en eski örneklerden bazılarından binlerce yıl olmasa da yüzlerce yıl öncesine dayanıyor.

Kavramı açıklamak için araştırmacılar, eski Mısırlıların böyle bir hidrolik kontrol baraj sistemini nasıl işletmiş olabileceklerine dair basit bir örnek tanımladılar. Ekip, analizlerine dayanarak, asansörün yüzer platformunun maksimum 55 fit yüksekliğe çıktığına, ancak katlanabilir uzatma yapıları kullanılarak daha da yükseğe çıkmak için modifikasyonlar kullanılmış olabileceğine inanıyor. Piramidin tepesine ulaştıktan sonra asansör platformu, makara ve halat sistemleri kullanılarak bir karşı ağırlık işlevi de görmüş olabilir. Rampalar ve set sistemleri gibi ek inşaat yöntemleriyle birlikte, hidrolik asansör yalnızca yeterli su mevcut olduğunda aralıklı olarak kullanılmış olabilir. Yine de araştırmacılar, asansörün potansiyel varlığının, uzmanların eski Mısırlıların yaratabileceklerine inandıkları şeyi temelden değiştirdiğini vurguladı.

Makalelerinde, "Hidrolik asansör mekanizması taş yapılar inşa etmek için devrim niteliğinde görünüyor ve uygarlığımızda bir benzeri bulunmuyor" diyen araştırmacılar, asansörün faydasının "Basamaklı Piramit'i inşa etmenin ötesinde görünecek kadar önemli olduğunu" da sözlerine eklediler. Su arıtma kapasitesiyle birlikte, mimarların planlaması, Saqqara bölgesini tarım, suya erişim ve uzun vadeli barınak da dahil olmak üzere kalıcı yerleşim için misafirperver hale getirmek gibi "çeşitli sivil ihtiyaçları karşılama konusundaki öngörülerini yansıtacaktır".

Ekip bulgularının, Eski Mısırlıların diğer Eski Krallık piramitlerinde ve belki de daha önce benzer sistemler kullanmış olma ihtimalini de artırdığını savunuyor. Ancak kesin olarak bilmenin tek yolu, bu kalıntıları keşfetmeye ve analiz etmeye devam etmektir.

Kaynak: www.popsci.com